Fraudecommissies Stapel: de sociale psychologie faalde

BinnenlandWetenschap

Sociaal psychologen moeten een grondig onderzoek instellen naar onzorgvuldige wetenschapsbeoefening in hun vakgebied. De ‘sloppy science’ is hier zo wijdverbreid dat de fraude en het geknoei van hun collega Diederik Stapel jaren lang onopgemerkt bleven.

Dit schrijven de onderzoekscommissies in het vanmiddag gepresenteerde eindrapport over de sociaal psycholoog Stapel, die vorig jaar werd ontslagen als hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg wegens wetenschapsfraude. De commissies hebben eerder vastgesteld dat Stapel in zijn loopbaan voor meer dan vijftig wetenschappelijke artikelen de onderzoeksgegevens heeft verzonnen.

“Belangrijker dan de fraude van Stapel is echter dat in de wetenschappelijke wereld niemand aan de bel heeft getrokken over rare dingen in Stapels publicaties”, zegt Pim Levelt vandaag in NRC Handelsblad. Levelt is voorzitter van de commissie die het werk van Stapel in Tilburg onderzocht, zoals de commissies Noort en Drenth deden in respectievelijk Groningen en Amsterdam. “Het hele systeem, van laag naar hoog, heeft gefaald. Dat is onze schokkende conclusie.”

De wetenschapsfraude van Stapel is de meest omvangrijke tot nu toe in Nederland. Met 55 frauduleuze artikelen staat hij internationaal in de top-10 van grootste fraudeurs. Sinds de fraude vorig jaar aan het licht kwam, heeft de academische wereld in Nederland tal van maatregelen tegen fraude aangekondigd.

Bij het onderzoeken van de 137 publicaties van Stapel stuitten de commissies behalve op fraude ook op minder ernstige vormen van wangedrag. “Slodderwetenschap” noemt Levelt dat: “Zoals onderzoeksmethoden waarbij je proefpersonen of condities die je hypothese niet ondersteunen, weglaat.” Hij voegt eraan toe:

“In zo’n enigszins corrupte onderzoekswereld merk je niet op dat zo systematisch slodderwetenschap werd bedreven in die artikelen.”

Stapel kreeg aanzienlijke steun Tilburgs universiteitsbestuur

Stapel kreeg bovendien “aanzienlijke steun” van het Tilburgse universiteitsbestuur, schrijft de commissie-Levelt. Hij ontving toeslagen en vergoedingen die “uitzonderlijk” waren. Uit een financieel onderzoek door de universiteit is ook gebleken dat de declaraties van Stapel “niet op de gebruikelijke wijze gecontroleerd” werden. “De heer Stapel werd uitermate ruim gefaciliteerd en als onaantastbaar behandeld”, concludeert de commissie.

Met meldingen over Stapel werd niets gedaan, signaleert de commissie: “Daarin heeft de haast onaantastbare positie van de heer Stapel wellicht een rol gespeeld.”

Lees hier het volledige onderzoeksrapport:

Kijk hier mee met de persconferentie over de onderzoeksfraude van Stapel.

Lees het volledige interview met commissievoorzitter Pim Levelt vanmiddag in NRC Handelsblad (digitale editie hier).

Lees meer over:
commissie-LeveltDiederik StapelfraudePim Leveltwetenschapsfraude

Open all references in tabs: [1 - 9]

Leave a Reply