Yaşlanma bedensel, ruhsal, zihinsel ve toplumsal ceğişimler sürecidir. Son yıllarda gerek sağlık alanındaki yenilikler, gerek beslenme koşullarının iyileşmesi gibi necenlerle insan ömrü uzamış ve tüm dünyaca yaşlı nüfus artmaya başlamıştır. Yaşlı bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal ceğişimlere uyum sağlamasına paralel olarak kencı potansiyellerini geliştirmeye yarcımcı olan yaşlı rehabilitasyonu da giderek önem kazarımaktacır. Yaşlılık dönemi sağlık problemleri üç gruba ayrılır: Bedensel zorluklar. Ruhsal zorluklar ve Toplumsal zorluklar. 1} Bedensel Zorluklar: Kişiden kişiye ceğışmekle beraber genelce yaşlanmanın getircıği bedensel problemlerin başınca hareketlerdekı kısıtlanma gelir. Sunun yanı sıra genç yaşlarına göre beceri ve güç kaybı söz konusucur. Bitkinlik hisseder, daha çabuk yorulur, kas kitlesi azalır. Entellektüel becerilerde ce azalma olur. Unutkanlık artar. Uyku ve beslenme düzeni ceğışir, sabahları erken uyanır. Bedensel hastalıklarca da artma olur. Gençlik döneminde başlayan ve yaşlılıkta ca devam eden kronik hastalıklar. Astım, kronik bronşit Yaşlılık döneminde ortaya çıkan hastalıklar: Arteriyoskloroz, demans bozuklukları, depresyon, anksiyete bozuklukları tansiyon, felç. kazalar, yaralanmalar Yaşlılığa özgü hastalıklar: Kas kitlesinde azalma, kişilik yapısında değişim... 2) Ruhsal Zorluklar Çaresizlik ve aciz hissetmek, Yaşam ilgilerinin azalması, Kendine güvenin azalması. Sorumluluklarını yerine getirememe. Kontrol kaybı hissi Karamsarlık Yalnızlık ( kayıplar yaşanması, sosyal statüde değişimler) Stres yaratan durumla baş edebilmede zorluk çekme, hastalık karşısmcakı tutumda oeğışım, ailevi meselelere gösterilen tepkıierdekı artış, değişimlere tolerans gosterememe Aile içinde yaşlılara bakımın yaratacağı stres (gerek yaşlı üzerinde baskı oluşturması gerek bakımı ustenen kışının yaşayacağı stres) 3.Toplumsal Zorluklar Teknolojiye ayak uyduramama: bilgisayar, cep telefonu gibi,. Yaşadığı mekanı dcgıştircmcme. Yaşlıya olan ihtiyacın azalmasına paralel olarak yalnızlık hissetme ve İlgi görememe , çocukların evlenip ayrılmaları, torunların büyümesi gibi Emcklik ve verimliliğin azalması Ekonomik zorluklar Sosyal olanaklarının azalması Ülkemizde yaşlı bakımı genelde aile içinde evde yapılmaktadır. Geleneksel olarak yaşlı bakımında tutum; "yaşlılıktır normal* anlayışı içinde ayrıcalıklı davranmaya ihtiyaç duyulmayan yaklaşım gösterir. Bu durum bir takım ihmallere ya ca tam aksine aşırı kollayıcı durumlara sebep olabilir, İlginçtir kı yaşlılarımız bu yaklaşımı kabullenir ve özümser sonuç olarak yaşlılığa gerekli önem ve özen gösterilmez. Bu sorun yaşlılığın yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Yaşlıların mevcut potansiyellerinin onunu kapatır. Pek çok sağlık problemine yol açar. Yaşlının özgüvenini kaybetmesine, çaresiz duruma düşmesine, fiziksel ve duygusal bağımlılık yaşamasına, depresyona ve çeşitli hastalıklara davetiye çıkarır. Yaşlılar, özellikle hareket becerilerinin sınırlanması, oz bakım becerilerinin azalmasından ötürü ev idaresinden sosyalleşmeye kadar yaşam alanlarından kopar. Eğer kışı kendi ihtiyaçlarını ve zevk aldığı faaliyetleri sürduremezse, ruhsal dünyasını da koruyamaz. Yaşlılık donemi kişinin kırılgan, alıngan ve hassas oiougu bir süreçtir. Becerilerin zaten azaldığı bir donemde yukarıda değinildiği gibi yaşlıya ozgu yanlış bakış açısı ve ihmalkar tutumlar büyük bir potansiyel tehlikeye dönüşür. Yaşlı bakımına doğru yaklaşım ise aşağıda değinildiği şekilde olmalıdır. Yaşlı hastanın tüm sorunları belirlenmeli Öncelikleri belirlenmeli, Hcocfieri saptanmalı. Hastayı problem çözmede motive etmeli ve yürekiencırmcll Kişi yaşlılık sureci hakkında doğru bilgilendirilmeli, Varlığının onemı ortaya konmalı. Potansiyellerim keşfetmesine destek verilmeli ve becerileri artırılmalı, Çevresiyle ilişkileri artırılmalı, Değişen durumlara uyum sağlamasına yardımcı olunmalı. Yeterli tıbbı destek sağlanmalı vb. Ülkemizde yaşlı bakımı ev ortamında yapılmaktadır. Gelişmiş ulkeleroe ise caha çok kurumlarda yapılmaktadır. Yapılan araştırmalara göre her ıkı yaklaşımın da keneme gore avantajları ve dezavantajları mevcuttur. Yeni bir bakış açısı ise bu ıkı yaklaşımın arasında ara basamak rolu üstlenen rehabılıte edici (iyileştirici) kurumların önem kazanmasıoır. Rehabilitasyon hastanelerinde bir yandan yaşlının tıbbı tecavlsı sürerken ciğer yandan ruhsal tedavisi yapılmaktadır. Yaşlı rehabilitasyon ekibinin rchberlığtncc potansiyellerini artırmayı ve bunu nasıl başaracağını öğrenir. Yaşlı rehabilitasyonu ve tedavisi çok yönlü tıbbı çalışmalar İçerir. Fizyoterapi çalışmaları yapılır.Yaşlının alışmış olduğu beslenme alışkanlıkları göz-, den geçirilir, lyıleştlrillr. Tüm bu çalışmalara paralel olarak yaşlının ruhsal sağlığının güçlenmesine psikoterapi hizmetiyle destek ve rllır. KHA