Als je jezelf in de spiegel ziet, zie je blubberarmen, dikke benen, een uitstekende buik, ronde billen? Tip: doe aan 'spiegelvasten' ofwel 'kijk gewoon niet meer in de spiegel'. Psychologen hebben hun twijfels bij het effect ervan.
"Ik was bezorgd om hoe vaak ik dacht aan hoe ik eruit zag. Ik wou nagaan hoezeer mijn gemoedstoestand afhankelijk was van hoe ik over mijn uiterlijk dacht", zegt Autumn Whitefield-Madrano, die al twee 'vastenperiodes' achter de rug heeft.
"Ik was echt verslaafd aan de spiegel, en ik werd me ervan bewust dat ik een echt spiegelgezicht had. Altijd als ik keek, maakte ik mijn ogen wijder, zoog ik mijn kaken naar binnen en hield ik mijn kin lager. Zo wilde ik eruit zien. Ik was heel ijdel."
Was het dan niet moeilijk om af te kicken? "Ik voelde me heel sereen. Verrassend genoeg dacht ik heel snel niet meer na over hoe ik eruit zag. Als ik me mijn uiterlijk niet aantrek, dan maken anderen zich daarover ook geen zorgen en zo is het ook echt", legt ze uit.
Bij haar eerste spiegelvastenperiode liet ze zichzelf twee centimeter spiegel toe om make-up aan te brengen, maar de tweede keer deed ze dat helemaal op gevoel.
"Ik gebruikte die spiegel eigenlijk als houvast. Als het misliep, dan keek ik in de spiegel om te zien of ik nog wel normaal was. Toen ik dat wegnam, werd ik gedwongen eerlijker te zijn met mezelf.
Kjerstin Gruys, een 29-jarige sociologe uit San Francisco, rapporteert gelijkaardige ervaringen. Zij keek een heel jaar niet in de spiegel, en schreef haar ervaringen neer in de blog 'Spiegeltje, spiegeltje... van de muur'.
"Ik had meer plaats in mijn hoofd voor mijn familie, vrienden, doelen en hobby's. Alle energie die ik spendeerde aan mijn uiterlijk, kwam vrij voor iets anders."
De vastenperiode werd in gang gezet na het shoppen voor een trouwjurk. Een onaangename ervaring. "Ik voelde me heel slecht op mijn gemak. Het bracht eeb zeer onwelkom gevoel van onzekere ijdelheid naar boven. Was het allemaal wel nodig? Woog de blijdschap om de jurk wel op tegen de obsessie die nodig was om ze te verkrijgen?" Als gevolg bande ze alle spiegels, behalve die in de auto, en foto's voor een jaar.
"Nu kan ik mijn uiterlijk scheiden van mijn zelfvertrouwen. Dat is het geheim om je mooi te voelen", besluit ze. Ze schrijft momenteel een boek over haar ervaringen. Volgens de New York Times liet ze zich al uitgebreid en gestileerd fotograferen voor het boek.
Huismoeder
Ook de 45-jarige huismoeder Marisa Gizzio bande spiegels, voor twee dagen. "Elke keer als ik in de spiegel, ramen of automatische deuren keek, checkte ik of mijn kont niet veel uitstak of mijn benen er niet te dik uitzagen."
Nochtans was ze net 30 kilo afgevallen, maar die begonnen er langzaamaan terug bij te komen. "Ik zag altijd weer een dikke vrouw in de reflectie, dus dan dacht ik bij mezelf: wat is het nut? Ik had zo'n spiegeldieet nodig om over mezelf te denken op een positieve manier. Dat gaf me meer zelfvertrouwen, en de kracht om gezonder te eten en te blijven bewegen."
Vrouwen kijken dagelijks 38 keer in de spiegel, mannen 'maar' 18 keer. Vanwaar dat verschil? "Vrouwen kijken om te zien of alles nog in orde is, en vinden altijd wel iets dat beter kan. Mannen kijken eerder bewonderend naar zichzelf."
Dus, het is niet zo'n slecht idee om spiegels te vermijden? Therapeuten neigen eerder naar 'nee'. Sociaal-antropologe Kate Fox: "Het is waar dat drastische beslissingen, zoals nooit meer in de spiegel kijken, een bevrijdend effect kunnen hebben.
"Maar dat is enkel tijdelijk. Vergelijk het met crashdiëten: na een tijd is er niemand meer geobsedeerd door eten dan de diëter. Dat is met spiegelvasten net hetzelfde: voor mij is het zelfs narcistischer om te weigeren in de spiegel te kijken, zeker als je erover blogt, dan wie op een normale manier in de spiegel kijkt."
Voor Kate Fox is vaak in de spiegel kijken niet noodzakelijk de uiting van een psychologisch probleem. "We leven in een maatschappij die de nadruk legt op uiterlijk. Met je uiterlijk bezig zijn, is eerder normaal dan een teken van extreme ijdelheid. Alleen: met de vele afbeeldingen van gefotoshopte celebs, zijn vele mensen ongelukkig met hun spiegelbeeld: het is veel te normaal."
Therapeuten raden dan ook meestal niet aan om de spiegel overboord te gooien, maar wel om minder kritisch naar jezelf te leren kijken. "Als je naar jezelf kijkt met een afkeurend gezicht en kritische ogen, dan ga je er natuurlijk niet goed uitzien in je eigen ogen. Vervang dat door een blik van aanvaarding en herhaal een zelfgekozen, positieve beschrijving voor je lichaam, zoals 'elegant' of 'best ok'", tipt sociaal werkster Adrienne Ressler.
(Door: Elke De Pourcq)
