One Flew over the Cuckoo's Nest © 1975 - Warner Bros. Entertainment

'Ze kunnen geen mentaal gezond iemand onderscheiden van een mentaal gestoorde, trouwens het zijn de inrichtingen zelf die gek lijken, eerder dan de patiënten die er zich laten opnemen.' Dat zegt David Rosenhan, professor psychologie aan de universiteit van Stanford. Rosenhan voerde met 8 kerngezonde collega’s een experiment uit, waarbij die zich onder deknamen in 12 verschillende psychiatrische centra lieten opnemen.

De resultaten waren hallucinant:

• Van de acht werden er zeven als ‘schizofreen’ gediagnoseerd; terwijl één kreeg te horen dat hij  ‘een slachtoffer van manisch-depressieve psychose’ was.
• Toen ze uit de instelling werden ontslagen, was hun toestand ‘verbeterd’, of ‘minder ernstig’, doch geen van allen werd als ‘genezen’ beschouwd.
• Het personeel in de inrichtingen verdacht de acht er nooit van niet gek te zijn... de echte patiënten wel.

Een van de psycholoog-patiënten beschrijft zijn ervaring als volgt: 'Vele echte patiënten daagden ons uit: ‘Je bent niet gek,’ bleven ze aandringen. 'Je bent een journalist of een professor. Je komt controleren hoe het er hier aan toe gaat.’

Rosenhans conclusie klinkt bitter: ‘Het feit dat patiënten de normaliteit van een persoon konden onderscheiden, maar het personeel niet, roept belangrijke vragen op.'