Hij verroerde geen vin toen overlevenden van de bomaanslag op de marathon in Boston twee jaar geleden kwamen getuigen over de horror die ze meemaakten en hij bleef onverschillig toen hij over de hele lijn schuldig werd bevonden, maar op het moment dat de tante van Dzhokhar Tsarnaev, die uit Rusland was overgekomen, op het proces dat zijn strafmaat moet bepalen hem van de doodstraf probeerde te redden, rolden de tranen over de wangen van de veroordeelde terrorist. Het was het eerste zichtbare teken van emotie bij de jonge man.
De tranen van Tsarnaev zijn geen verrassing als je weet dat we allemaal deel uitmaken van een uiterst sociale diersoort die genetische geprogrammeerd is om samen te werken en medeleven te voelen, zo schrijft Time. We willen graag geloven dat onze criminelen niet meer zijn dan monsters die fundamenteel anders zijn dan ons. In sommige gevallen is dat ook zo. Zo wordt seriemoordenaar Ted Bundy vaak omschreven als een sociopaat en een man die niet in staat was tot empathie. De schutter van de cinema in Aurora wordt beschouwd als schizofreen, een ziekte die mensen gevoelloos kan maken.
Maar meestal zijn moordenaars mensen met dezelfde emotionele software als de rest van ons. En net zoals dat met echte software gebeurt, is er op een of andere manier een fout opgetreden in hun software.
Hersencellen die ons dichter bij elkaar brengen
Het menselijke brein bestaat uit zogenaamde spiegelneuronen. Dat zijn hersencellen die ons dichter bij elkaar brengen door ons dezelfde dingen te laten ervaren op hetzelfde moment. Zo zijn het aanstekelijke effect van geeuwen en het imitatiegedrag van baby's te danken aan spiegelneuronen. Zo'n 10 procent van de neuronen in het brein zouden spiegeleigenschappen hebben, wat het belang ervan aantoont.
Toen de tante van Tsarnaev naar de getuigenbank werd geroepen, begon ze te snikken nog voor ze een woord kon uitbrengen. Ze slaagde er nog in haar naam, haar leeftijd en haar geboorteplaats te vermelden voor ze volledig instortte en terug naar haar plaats mocht gaan.
Ook de publieke onverschilligheid die Tsarnaev gedurende het hele proces had tentoon gespreid stortte in. Het was allemaal te veel geworden voor de 21-jarige. Ook de spiegelneuronen in zijn brein beslisten dat het te veel was geweest. De plotse opstoot van spijt bij Tsarnaev is wellicht nog maar het begin van de straf die hem te wachten staat.
Tsarnaev werd eerder schuldig bevonden aan alle dertig aanklachten tegen hem. Een 12-koppige jury moet nu beslissen of Dzhokhar Tsarnaev de doodstraf of levenslang krijgt.