Proje yürütücüsü ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatoş
T. Yarman Vural, Koç Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr.
İlke Öztekin'le birlikte geliştirdikleri ''Beyin Verileri Kullanarak Zihinden
Geçenleri Kestiren Bilgisayar Programı'' projesini AA muhabirine anlattı.
Yarman Vural, Google şirketinin maddi desteğiyle başladıkları projelerinde
ileride bilgisayarların ''akıl okuyabildiği'' sistemler geliştirmeyi
hedeflediklerini söyledi.
Bu amaç için MR makinesinde birtakım deneyler yaptıklarını, insanların
çeşitli duygularını canlandırarak beyin sinyallerini kaydettiklerini ifade eden
Vural, bu verileri bilgisayar ortamında modellediklerini söyledi.
Yarman Vural, çalışmaya ilişkin şu bilgileri verdi:
''İnsan beyninden manyetik rezonans görüntüleme ile kaydedilen sinyalleri
kullanarak, düşündüğümüz nesneleri tahmin eden özgün bir bilgisayar programı
geliÅŸtirdik.
Geliştirilen yöntemde, önce kişinin beyin sinyalleri kaydedilerek bir
bilgisayara yükleniyor. Bilgisayar kişinin beyninin yaklaşık bir düşünce modelini
çıkararak öğreniyor. Daha sonra bu kişiden gelen yeni sinyaller ölçüldüğünde
bilgisayar kişinin ne düşündüğünü kestirmeye çalışıyor. Soyut duygu durumlarından
kişinin mutlu, yılgın, sinirli olup olmadığını belirleyebiliyoruz. Bunun yanında
sistemimiz, akıldan geçen somut nesneleri de okuyabiliyor. Mesela akıldan geçen
renkleri, nesneleri, hayvanları, kılık kıyafetleri, sebze ve meyveler gibi bazı
nesneleri doÄŸru tahmin edebiliyor. Åu anda bizim tanımladığımız 10 grupta
topladığımız nesneleri de doğru tahmin edebiliyor. Doğru tahmin oranlarımız ise
yüzde 80'nin üzerinde.''
-''Deney MR'da yapılıyor''-
Deneyin yapılabilmesi için kişinin MR makinesinin içine konulması
gerektiÄŸini anlatan Yarman Vural, ''Åimdilik deneyin yapılması için bu gerekiyor.
Ancak bu çok külfetli bir iş. Modelleri tamamen Türkiye'de geliştirdik. Dünyadaki
en iyi modeller olduğunu söyleyebiliriz. Literatürden takip ettiğimiz
sistemimizin performansı benzerlerine oranla çok çok daha ileri'' dedi.
Prof. Dr. Yarman Vural, insanoğlunun akıllı makineler yapmayı başardığına
işaret ederek, bu makinelerin insanlardan daha iyi satranç oynadığını, çok daha
hızlı hesap yapabildiğini vurguladı.
''Ama şimdi ilk kez, bu yapay zekalı makineler kendisini yaratan doğal
zekayı anlamaya çalışıyor'' diyen Yarman Vural, bunun çok heyecan verici olduğunu
söyledi. Yarman Vural, ''Henüz başlangıç aşamasındayız. Geliştirdiğimiz sistem
şimdilik sadece kendisine daha önceden öğrettiğimiz düşünceleri anlayabiliyor ve
yüzde 80 oranında doğruluk payına sahip. Bu yüzden daha da geliştirilmesi
gerekiyor'' diye konuÅŸtu.
-Google neyi hedefliyor--
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Fatoş T. Yarman Vural, ODTÜ Bilgisayar
Mühendisliği Bölümünde makine ile görme ve öğrenme yöntemleri konusunda
çalışıyor.
Projenin Koç Üniversitesi tarafında yer alan Yrd. Doç. Dr. İlke Öztekin ise
beyin sinyallerini değerlendirerek bellek süreçlerini çalışan bir bilişsel
psikolog ve nörobilimci. Projede yer alan araştırma görevlileri Mete Özay, Orhan
Fırat, Itır Önal ve Ömer Ekmekçi geliştirilen algoritmaları canlandırıyor.
Projenin finansmanını ise ABD'nin Google şirketi sağlıyor. Google, ileride
düşünce ile yönetilen arama motorları geliştirebilmek ve arama motorlarını
kişinin o anki duygu ve düşüncelerine göre yönlendirebilmek amacıyla projeyi
destekliyor.