Την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες από CCC+ σε B- με σταθερή προοπτική ανακοίνωσε το βράδυ της Παρασκευής ο αμερικανικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard and Poor’s, επικαλούμενος το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση συμμορφώνεται σε γενικές γραμμές με τις απαιτήσεις του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Η αναβάθμιση αυτή τη στιγμή αποτελεί αναπάντεχη και ασφαλώς ευχάριστη εξέλιξη δεδομένου ότι το τελευταίο διάστημα αυξάνονταν οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων. Παράλληλα η SP μόλις την Πέμπτη είχε ανακοινώσει ότι θα προχωρούσε σε νέα αξιολόγηση της Ελλάδας αφότου ολοκληρωνόταν η αξιολόγηση από τους θεσμικούς οργανισμούς.
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για την αναβάθμιση της Ελλάδας σύμφωνα με την SP. Πρώτον η γενική συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του προγράμματος και δεύτερον η εκτίμηση ότι μέχρι το Μάρτιο θα έχει επιτευχθεί συμβιβασμός μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών στο ζήτημα της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Δεύτερος σημαντικός λόγος είναι ότι η ελληνική οικονομία αποδείχτηκε πολύ πιο ανθεκτική, απ' όσο είχε προβλεφθεί, στα πολλαπλά οικονομικά σοκ που πέρασε στη διάρκεια του 2015.
«Παρά τις δύο βουλευτικές εκλογές, το δημοψήφισμα, την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων και περαιτέρω αυξήσεων φόρων, η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε μόνο λίγο πέρυσι (-0,3% είναι η πρόβλεψη μιας για το ΑΕΠ του 2015), με τις επενδύσεις να συρρικνώνονται κατά 12%», αναφέρεται στο σκεπτικό του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, κεφάλαιο που πάντοτε επηρεάζει σημαντικά την πιστοληπτική αξιολόγηση, οι αναλυτές της SP προβλέπουν ουσιαστικά στασιμότητα το 2016 αντί για μεγάλη ύφεση που ήταν η αρχική εκτίμηση πολλών αναλυτών αλλά και τις ίδιας της ελληνικής κυβέρνησης που στον προϋπολογισμό για το τρέχον έτος προβλέπει ύφεσης 0,7% του ΑΕΠ. «Η πρόβλεψη μας για την ελληνική οικονομία είναι ουσιαστικά ένας χρόνος μηδενικής ανάπτυξης, ακολουθούμενος από ισχυρή ανάκαμψη».
Οσον αφορά στον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος η SP προβλέπει ότι αυτό θα διαμορφωθεί εφέτος στο 0,4% του ΑΕΠ (έναντι στόχο 0,5%) και θα αυξηθεί κοντά στο 2% μέχρι το 2019, «σημαντικά κάτω από το στόχο του προγράμματος για 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018. Οσον αφορά στο ελληνικό χρέος η SP προβλέπει ότι θα υπάρχει περιορισμένη αναδιάρθρωση του με τη μορφή μεγαλύτερης περιόδου χάριτος και επέκτασης της ημερομηνίας ωρίμανσης των ομολόγων. Λαμβάνοντας υπόψη την πολύ μεγάλη περίοδο ωρίμανσης των ελληνικών ομολόγων και το πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης τους η SP κρίνει ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι διαχειρίσιμο. Ωστόσο ακόμη και με υψηλή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια (5%) η SP θεωρεί θα χρειαστεί να περάσουν ακόμη 13 χρόνια προτού το επίπεδο του χρέους υποχωρήσει κάτω από το 100% του ΑΕΠ.
Κατά την SP υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες που θα εμποδίσουν εφέτος την ανάπτυξη. Ο πρώτος είναι ότι παρά την ανακεφαλαιοποίηση τους οι ελληνικές τράπεζες θα ασχολούνται ολόκληρο το 2016 με το να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τους, αντί να δανείζουν τον ιδιωτικό τομέα. Δεύτερον, η υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης να αυξήσει την εξοικονόμηση των δημοσίων δαπανών το 2016, κάτι που θα πλήξει ευθέως το ΑΕΠ.
«Η εφαρμογή περαιτέρω δημοσιονομικής λιτότητας θα αποτελέσει πρόκληση εξαιτίας της επισφαλούς κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο τομέας της υγείας και της παιδείας μετά από πετά συναπτά έτη περικοπής δαπανών». Τρίτος παράγοντας είναι ότι η αύξηση της κατανάλωσης πέρυσι, εν όψει της επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων, θα πλήξει την κατανάλωση εφέτος. Από την άλλη πλευρά η SP προβλέπει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα ενισχυθεί από μια ακόμη καλή για τον τουρισμό χρονιά.