Zestien miljoen coaches

#Wildgroei
Bij mensen die zelf betalen, gaat het het vaakst mis.

Categorie: Economie
Door: Eveline Domevscek
Gepubliceerd: vandaag 21:46
Update: vandaag 22:13

Voor elke kwaal zijn er wel tien coaches die je probleem willen verhelpen. Wanneer weet je of je de juiste te pakken hebt? ‘Deze markt is zo verzadigd.’


Het ís natuurlijk ook heerlijk. Bij iemand op de bank ploffen en al je sores op tafel leggen met de gedachte dat je persoonlijke trainer of coach al die sores gaat oplossen. Ontslagen? Maar die baan paste ook niet bij u, mevrouw. In de put? Leer op een andere manier naar uw leven kijken, meneer. Heerlijk. En waar vraag is, is aanbod. In het geval van de coachings- en trainersbranche: heel veel aanbod. Hoeveel coaches er exact zijn in Nederland, weet niemand. Het is een vrij beroep, dus iedereen die zichzelf coach wil noemen, mag dat. Inschrijven bij de Kamer van Koophandel is niet nodig. Brancheorganisatie Nobco schat dat het aantal coaches inmiddels richting de 40.000 loopt. Vijftienduizend hiervan noemen zichzelf loopbaancoach terwijl naar schatting zeker de helft zich zo niet zou mogen noemen. En dat zijn niet alleen mensen die in de voorbije crisisjaren na een sessie bij de loopbaancoach, zelf besloten loopbaancoach te worden.

‘Coach is een containerbegrip. Iedereen die wil, kan zich zo noemen. Of je er nu voor gestudeerd hebt of zegt helderziend te zijn. Of het gewoon leuk vindt om te kletsen’, zegt Ray van Blommestein, die 22 jaar voor outplacementbureau Focus werkte en bestuurslid is van brancheorganisatie Nobol. Een gevolg hiervan is dat het ook vaak mis gaat. In het minst erge geval is een cliënt niet geholpen en veel tijd en geld kwijt – de kosten van een coach variëren tussen de 100 en 400 euro. In het ergste geval zakt iemand alleen maar dieper in de ellende. Blut dit keer. Van Blommestein zag ze regelmatig voorbij komen, de cliënten die na een beetje googelen bij de verkeerde coach terechtkwam. ‘Wij krijgen de meeste klachten van mensen die zelf hulp hebben ingekocht. Bij de mensen die hulp uit eigen zak moeten betalen, gaat het het vaakst mis. Dat is het sneue. Werkgevers die een outplacementtraject voor hun mensen inkopen, weten vaak wel met welke partijen ze in zee gaan.’

Medisch probleem
Dat is sneu. Maar erger wordt het als mensen met een burn-out te rade gaan bij een ‘normale’ coach. Van Blommestein: ‘Een burn-out is een medisch probleem, dat moet je overlaten aan de psychologen. Elke coach zou eigenlijk na twee gesprekken moeten aangeven of hij de hulpvraag aankan of niet. Maar ja, dan heb je wel kans dat je je cliënt en dus geld verliest.’

‘Provocatief psycholoog’ Adélka Vendl (41) werkt met ‘werkgerelateerde problematiek’ in bedrijven. Bovendien traint ze mensen die zelf provocatief coach willen worden. ‘Ja, ik ben ook zo iemand die zichzelf coach noemt’, lacht ze. ‘Maar ik heb wel zes jaar psychologie gestudeerd en al 12 jaar werkervaring in de organisatiepsychologie.’ Ook zij komt wel eens mensen tegen die niet geschikt zijn voor het vak. Hoewel er hele goede coaches tussen zitten, zijn het toch vaak de mensen die geen graad hebben in de gedragswetenschappen die vaker mis schieten. Vendl: ‘De alarmbellen gaan rinkelen als iemand niet boven de stof kan staan en niet zijn eigen handelen kan analyseren. Dat is in mijn vak zoiets als een communicatietrainer die zelf bot en lomp uit de hoek komt.’

Maar hoe moet je als leek de goede tussen de slechten ontdekken? Het is nog even wachten op het eerste masterprogramma loopbaanadvies dat nu in Europees samenwerkingsverband wordt opgetuigd. ‘Het is te vergelijken met klinische psychologie. Wil je daarin werken, dan moet je ook een graad hebben’, zegt een van de initiatiefnemers van de master en hoogleraar organisatiepsychologie, Annelies van Vianen.

‘Er moet iets aan de muur hangen waaruit blijkt dat iemand verstand van zaken heeft. Het is goed je te voegen bij iemand die geregistreerd is’, zegt ook Van Blommestein. Dit kan onder meer bij het Career Management Institute (CMI), dat in 1992 begon maar in 2010 werd geaccrediteerd. Vorig jaar gaf het CMI het vijfhonderdste certificaat uit, zegt directeur Annelies Le Fèvre. Van degenen die zich willen certificeren haalt zo’n 8 procent het niet of niet het gewenste niveau. ‘Maar wij kunnen natuurlijk niet voorkomen dat de mensen ‘die het niet kunnen, alsnog doorgaan’, zegt Le Fèvre. Ook bij CEDEO – ‘voor een onafhankelijk gerenommeerd keurmerk trainingen en opleidingen’ –, ST!R of de Nederlandse Orde van Beroepscoaches Nobco kun je terecht voor een bewijs van wijsheid aan de muur.

Gat in de markt
Maar ja, dat kost geld. Zeker als je na vijf jaar weer op moet voor een ‘recertificering’. ‘Dan ben je al gauw zo’n 1.500 euro kwijt aan allerlei registraties’, zegt Vendl, die haar lidmaatschap van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) genoeg bewijs van bekwaamheid vindt. ‘Ik ben ook sceptisch over al die certificeringsbureaus. Deze markt is zo verzadigd, ook dit is weer een gat in de markt. Hebben al die registratiebureaus het doel goede coaches voort te brengen of winst te maken?’


Leave a Reply