Konsekwencją stresu w pracy jest
wypalenie zawodowe, czyli poczucie wyczerpania, któremu towarzyszy
cyniczny stosunek do innych ludzi oraz poczucie braku osiągnięć
zawodowych lub życiowych. Dotyka ono szczególnie tych, którzy
intensywnie pracują z innymi ludźmi, na przykład nauczycieli czy
personel medyczny. Badacze z SWPS, Michał Osik, świeżo upieczony
absolwent psychologii i Filip Soszyński, student V roku, postanowili
sprawdzić, czy problem wypalenia zawodowego dotyczy księży. Pod naukowym
okiem dr. hab. Romana Cieślaka porównali
ze sobą duchownych różnych wyznań i z różnym stażem pracy pod względem
poziomu ich wypalenia zawodowego, jak również wtórnego stresu
traumatycznego (STS – Secondary Traumatic Stress), czyli
symptomów stresu wywołanych przez pomaganie osobom, które doświadczają
traumatycznych zdarzeń. Przebadali
97 osób duchownych religii chrześcijańskich, w tym 40 wyznania
protestanckiego, 34 wyznania katolickiego i 23 wyznania prawosławnego.

Z badań wynika, że najniższy poziom wypalenia mają duchowni prawosławni, a najwyższy duchowni protestanccy i katoliccy.
Natomiast jeśli chodzi o poziom STS, duchowni protestanccy posiadają go
na nieco wyższym poziomie od katolickich. Okazało się także, że STS wśród duchownych zwiększa się wraz ze stażem ich posługi oraz siłą ich religijności. Ze wzrostem stresu, który duchowni odczuwają w związku ze swoją pracą, rośnie też poziom STS i ich wypalenia zawodowego. Czynnikiem, który obniża wśród duchownych zarówno wypalenie zawodowe jak i STS jest przede wszystkim wsparcie społeczne.

Badania
wykazały, że poczucie dostępności pomocy innych jest najniższe wśród
księży katolickich i protestanckich, a najwyższe u duchownych
prawosławnych. – Praca duchownych często polega na pomaganiu
innym ludziom, co daje im dużą satysfakcję i poczucie spełnienia. Jednak
po wielu latach takiej pracy, szczególnie bez wsparcia ze strony innych
duchownych i członków kościoła, może być ona również źródłem wypalenia
zawodowego i stresu związanego z pomaganiem osobom, które doświadczają
traumatycznych sytuacji – wyjaśnia dr hab. Roman Cieślak.

Psychologiczne badania nad duchownymi, które przeprowadzono w SWPS można uznać za nowatorskie w tej dziedzinie,
ponieważ dotychczas pod względem wypalenia zawodowego porównywano
duchownych jedynie z ogółem społeczeństwa. Większość zawodów, w których
praca opiera się na pomocy innym ludziom, jak np. pielęgniarki czy
lekarze, pod względem STS jak i wypalenia zawodowego, została już w
psychologii dobrze zbadana. Natomiast badania duchownych wciąż należą do
rzadkości. W fazie planowania, badacze SWPS natknęli się tylko na 4
podobne badania na świecie.