Wetenschappelijk psychologisch onderzoek tijdens ‘Klee en Cobra’

Paul Klee

Ter gelegenheid van de internationale tentoonstelling Klee en Cobra. Het begint als kind (28 januari t/m 22 april 2012) is het Cobra Museum een samenwerkingsverband aangegaan met de Programmagroep Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit van Amsterdam (UvA). De samenwerking bestaat uit wetenschappelijk onderzoek, waarin het publiek wordt gevraagd te participeren, en een publieksprogramma met inbreng van museum en universiteit. Zowel het onderzoek als het publieksprogramma sluiten aan bij het thema van de tentoonstelling: fascinatie van Paul Klee (1879-1940) en Cobra (1948-1951) voor de verbeeldingswereld van het kind en de invloed die Klee heeft gehad op de Cobra kunstenaars. De toevoeging van deze ontwikkelingspsychologische invalshoek maakt de raakvlakken tussen kunst en psychologie zichtbaar. Het Cobra Museum zegt in te spelen op de groeiende belangstelling voor kinderlijke expressie en psychologie in de maatschappij. Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door SNS REAAL Fonds.Van de twee wetenschappelijke onderzoeken, is het eerste gerelateerd aan de ‘Representational Redescription’  theorie van ontwikkelingspsychologe Karmiloff-Smith, die zegt dat de ontwikkeling van kennis verloopt van een impliciet naar een expliciet niveau. Een jong kind heeft bijvoorbeeld een impliciet, minder flexibel mensconcept dan een ouder kind. De onderzoekers voorspellen dat expliciete kennis over een onderwerp het flexibel denken daarover beïnvloedt. In het museum wordt een apart Het begint als kind-lab geopend, dat tussen 1 februari en 31 maart 2012 elke woensdagmiddag van 13 tot 16.30 uur en op zondag van 11 tot 14.30 uur geopend is. Iedereen vanaf 8 jaar kan deelnemen. Deelname duurt circa 20 minuten en bestaat uit het doen van een paar eenvoudige taken. Die zijn er op gericht deelnemers op verschillende manieren uit te dagen flexibel na te denken en bestaan uit het luisteren naar een verhaal, het beantwoorden van een paar vragen en het maken van een paar tekeningen. Op scholen zullen kinderen van groep 5 t/m 8 worden getest.

Daarnaast wordt een online experiment opgezet dat de subjectieve ervaring van werken van Paul Klee en kindertekeningen met elkaar vergelijkt. Het onderzoek gaat uit van een model van Hagtvedt, Hagtvedt, and Patrick (2008), dat de waarneming en evaluatie van kunst meet aan de hand van cognitieve en affectieve aspecten. Deelnemers zal worden gevraagd werken van Klee en kindertekeningen te beoordelen op basis van vijf aspecten: vaardigheid, originaliteit, valentie, opwekkend karakter en schoonheid. Door ook enkele demografische aspecten van de deelnemers in kaart te brengen kunnen onderlinge verschillen tussen groepen inzichtelijk worden gemaakt. Het online experiment is gedurende de hele tentoonstellingsperiode (28 januari t/m 22 april 2012) toegankelijk via www.cobra-museum.nl/psychologie. De resultaten van beide onderzoeken worden aan het eind van de tentoonstelling onder meer via www.cobra-museum.nl gepresenteerd.

Naast het wetenschappelijk onderzoek worden tijdens de tentoonstelling publieksactiviteiten aangeboden, waarin de psychologische invalshoek op het thema van de tentoonstelling centraal staat: een Studium Generale-lezingenreeks en een interactieve weblog. Daarbij worden verhalen, inzichten en achtergronden rond het thema kindertekeningen ontsloten. De lezingenreeks bevat onder meer een bijdrage van dr. Ad Dudink, oud-docent ontwikkelingspsychologie aan de UvA, die zal ingaan op de geschiedenis van het tekenonderwijs in Nederland en dan met name in de tijd van Klee en Cobra. Ook bijzonder hoogleraar Folkert Haanstra van de Universiteit Utrecht levert een bijdrage  aan het programma. Haanstra is expert op het gebied van leereffecten van beeldende vakken in het onderwijs. De blog wordt onder hoofdredactie van Ad Dudink opgezet en is vanaf 1 februari 2012 te bezoeken via www.cobra-museum.nl/psychologie. Het publiek wordt uitgenodigd te reageren op de stellingen en posts van de auteurs.

De tentoonstelling toont zowel de gelijkenissen als de verschillen in de werkwijze en opvatting over de rol en betekenis van het kind van Klee (1879-1940) en de Cobra kunstbeweging (1948-1951).  Zij komen onder meer tot uiting in thema’s als de verbeelding van het kind, fantasiedieren, maskers en groteske gezichten, acrobatiek, maar ook de agressie tussen kinderen onderling. De bezoeker ervaart door deze tentoonstelling hoe moderne kunstenaars als Klee, Jorn en Appel de belevingswereld van het kind vertaald hebben in radicaal nieuwe kunst, die tot op de dag van vandaag kleurrijk, expressief, spontaan, rauw en puur is. In totaal worden circa 130 topstukken van Paul Klee (olieverfschilderijen, werk op papier, gemengde techniek en sculpturen) en 120 hoogtepunten van Cobra (vertegenwoordigd door onder meer Karel Appel, Constant, Corneille, Eugène Brands, Asger Jorn en Pierre Alechinsky) bijeengebracht uit internationale collecties. Klee en Cobra kwam tot stand in samenwerking met het Zentrum Paul Klee in Bern en het Louisiana Museum of Modern Art in Humlebaek.

Lees ook:Klee en Cobra samen in Cobra Museum
Lees ook:Tweehoofdige directie Cobra Museum
Lees ook:Cobra beste museum van het land
Lees ook:Gemeente pompt dik half miljoen euro in Cobra Museum
Lees ook:Cobra Museum beide Paasdagen open

Heb jij Amstelveen.Blog nog steeds niet toegevoegd aan je Google homepage of Reader? Klik hier!

Open all references in tabs: [1 - 10]

Leave a Reply