Heb je regelmatig het gevoel dat iemand je aanstaart of begluurt? Dan ben je zeker niet paranoïde, want volgens nieuw psychologisch onderzoek zit het ingebakken in de hersenen. Zo zou ons brein geprogrammeerd zijn om te veronderstellen dat we bekeken worden, ook al zijn daar op zich geen harde bewijzen voor.

Volgens professor Colin Clifford van de universiteit van Sydney heeft dit ingebakken gevoel als doel ons alert te houden en klaar te stomen voor interactie. "Een rechtstreekse blik kan op dominantie of bedreiging wijzen, iets dat je dus liever niet mist. Daarom is aannemen dat je bekeken wordt de veiligste strategie", verklaart Clifford.

Blikken
We zullen van nature altijd de richting van hoofden in de gaten houden, net als de positie van de ogen, om te zien of iemand kijkt. In donkere ruimtes of bij mensen met zonnebrillen zal ons brein overnemen met wat het zogezegd "weet". Inschatten of anderen ons aanstaren is volgens professor Clifford niet zo eenvoudig als het klinkt, omdat onze hersenen achter de schermen best wat werk hebben.

Getest
Tijdens het onderzoek moesten deelnemers aangeven naar waar verschillenden gezichten aan het kijken waren. Dit fenomeen wordt ook wel 'gaze perception' genoemd. "We hebben het moeilijk gemaakt voor de toeschouwers om de kijkrichting in te schatten zodat ze zich moesten beroepen op hun buikgevoel", stelt Clifford. Zelfs wanneer mensen de ogen niet rechtstreeks konden zien, hadden ze de neiging te denken dat ze begluurd werden.

Gaze perception
"Gaze perception draait om meer dan enkel visuele signalen. Onze hersenen genereren veronderstellingen gebaseerd op eerdere ervaringen. Een rechtstreekse blik is in veel gevallen een sociale sleutel tot communicatie en dus een signaal voor potentiële interactie", klinkt het.

"Mensen met autisme zijn vaak veel minder in staat in te schatten wanneer iemand naar hen kijkt. Omgekeerd denken angstige mensenv eel sneller dat ze aangestaard worden", verklaart Clifford. Het doel is nu na te gaan of dit fenomeen aangeleerd of genetisch is.

(Door: Lynn Formesyn)