Hoewel ruzies tussen broers en zussen meestal beschouwd worden als een 'deel van het opgroeien', blijken ze toch niet zo onschuldig te zijn. Het agressieve en pestgedrag van een broer of zus is zelfs even schadelijk als dat van een klasgenootje of buur. Volgens een nieuwe studie is er een verhoogde kans op depressies, angst en woede bij kinderen en tieners die het slachtoffer worden van hun broer of zus.

Het pesten in de klas, bij de jeugdbeweging, enzovoort is ondertussen een erkend probleem, waar veel aandacht aan besteed wordt. Maar de ruzies tussen broers en zussen worden nog steeds beschouwd als onschuldig, normaal en goed voor de ontwikkeling van een kind. De ruzies worden zelfs gezien als de ideale manier om te leren omgaan met agressie in andere relaties.

Mentale gezondheid
Maar niets is minder waar. "Uit onze studie blijkt dat agressie tussen broers en zussen gelinkt is aan een slechtere mentale gezondheid voor het slachtoffer", aldus onderzoeksleidster Corinna Jenkins Tucker van de University of New Hampshire. "In sommige gevallen is het vergelijkbaar met de effecten van agressie tussen leeftijdsgenootjes."

Tucker en haar collega's analyseerden gegevens van een nationale Britse enquête naar de blootstelling van kinderen aan geweld. Daarbij werden bijna 3.600 kinderen jonger dan 17 jaar, met minstens één broer of zus, telefonisch ondervraagd. Een ouder of andere volwassene beantwoordde de vragen als het kind jonger was dan 9 jaar.

Types
Er werd een onderscheid gemaakt tussen vier verschillende types van slachtofferschap. Zo was er in de eerste plaats de milde fysieke aanslag, waarbij geschopt of geslagen werd zonder 'wapen' of daaruit voortvloeiend letsel. Bij een ernstige fysieke aanslag werd er wel een object gebruikt of werd het slachtoffer verwond.

Een derde type was agressie om eigendom, zoals 'diefstal met geweld', spullen afnemen en niet teruggeven of het opzettelijk beschadigen van eigendom. Bij het vierde type was er sprake van psychologische agressie, met bijvoorbeeld een slecht of angstig gevoel omdat een broer of zus gemene dingen zei, hem of haar uitschold of uitsloot.

Bijna een derde van de kinderen rapporteerde minstens één incident. "Voor elk type agressie tussen broers en zussen, bleek het slachtofferschap gelinkt te zijn aan een lager welzijn bij kinderen en adolescenten", weet Tucker.

Eén vs geen
De mentale gezondheidsproblemen waren wel veel groter bij jongere kinderen (tussen 1 maand en 9 jaar) die het slachtoffer werden van een milde fysieke aanslag dan bij adolescenten. Maar bij de andere types agressie werden jonge kinderen en tieners op dezelfde manier aangetast.

"Zelfs kinderen die slechts één type van agressie rapporteerden in het voorbije jaar hadden meer mentale problemen dan kinderen die helemaal niet met agressie te maken kregen", aldus de onderzoeksleidster. "Dit bewijst dat agressie tussen broers en zussen helemaal niet zo onschuldig is, ongeacht hoe frequent het gebeurt of hoe erg het is."

Een belangrijk signaal voor een verstoorde relatie tussen broer en zus is een herhaling van de agressieve interacties in één richting, als de ene altijd het slachtoffer is en de andere altijd de dader. "Dat is verwant met wat we zien bij pesten", klinkt het.

De resultaten van de studie zijn te lezen in het medisch vakblad 'Paediatrics'.

(Door: Lien Buyck)