De World Football Academy, een initiatief van inspanningsfysioloog Raymond Verheijen, had woensdag een bijeenkomst in de Amsterdam ArenA. Voetbal en psychologie stonden centraal.

Door Floris Koekenbier
AMSTERDAM

Revolutionair denken in de voetbalwereld. Veel trainers en bestuurders moeten er nog niet veel van hebben, maar ook in Nederland wint deze aanpak aan populariteit. Raymond Verheijen is de voorloper van ‘Football Braining’, een programma van zijn World Football Academy, dat afgelopen woensdag een bijeenkomst had in de Amsterdam ArenA. Verheijen was zelf assistent-trainer bij Wales en fitness-trainer bij het Zuid-Korea van Guus Hiddink. Het 'periodiseringsmodel' komt onder meer van zijn hand, met de topfitte Zuid-Koreanen op het WK van 2002 als beste voorbeeld.

De bijeenkomst in Amsterdam staat vooral in het teken van psychologie in het voetbal, voor velen een abstract begrip. Op het evenement zijn veel gerenommeerde coaches afgekomen zoals Peter Bosz (Vitesse), Michel Jansen (FC Twente), Ernest Faber (PSV) en Jimmy Floyd Hasselbaink (Antwerp). Het geeft aan dat de psychologische kant van het voetbal niet meer wordt genegeerd.

Vier soorten coaches en spelers
Bij Football Braining gaat men er vanuit dat het brein een onderdeel van het lichaam is en dus trainbaar. Volgens Verheijen zijn coaches en spelers in te delen in vier groepen:  onderbewust incompetent (verliest snel temperament), bewust incompetent (gaat direct in discussie), bewust competent (reageert alleen via lichaamstaal) en onderbewust competent (reageert helemaal niet). Logischerwijs presteren de coaches en spelers uit die laatste groep het best, omdat zij externe factoren kunnen negeren en zich richten op het resultaat. Er zijn volgens Verheijen echter maar weinigen die zich in die groep mogen scharen.

Antwerp-trainer Hasselbaink luistert aandachtig naar de stof van Verheijen en de andere gastsprekers. “Ja, dit is heel interessant”, aldus de oud-international. “Denk je dat je dit bij de trainerscursus van de FA krijgt? Ik denk dat veel trainers hier wel voor open staan, meer dan spelers. Maar dan is het dus de taak van de trainer om een speler hierop te wijzen.”

De oud-topschutter plaatst zichzelf in de bewust competente groep. “Het is uiteindelijk de bedoeling dat ik tot die vierde groep ga behoren. Toch ben ik wel iemand die altijd rustig blijft en eerst goed nadenkt. Het heeft bijvoorbeeld geen zin om je spelers een dag na de verloren wedstrijd straftraining te geven. Nee, dan ga je met elkaar om tafel en samen kijk je naar wat er fout ging.”

"Heel interessant. Denk je dat je dit bij de trainerscursus van de FA krijgt?"
-Jimmy Floyd Hasselbaink

Verheijen is blij met de opkomst. “We wilden ongeveer zestig deelnemers en daar zitten we nu zelfs iets overheen. Het zijn voornamelijk coaches, maar dit trekt ook wel psychologen aan. Dat houd je natuurlijk altijd.” Ook is er een flinke afvaardiging van de pers aanwezig. Allen luisteren ze aandachtig naar wat de sprekers te vertellen hebben.

Het geheim van succes
De meest interessante spreker is waarschijnlijk de Deen Rasmus Ankersen. Deze oud-trainer schrijft tegenwoordig boeken waarbij hij het geheim van succes probeert bloot te leggen. Ankersen geeft vier mooie voorbeelden. “Men gaat er vaak vanuit dat succes automatisch een voortvloeisel is van een goede beslissing. Newcastle United werd in het seizoen 2011/12 vijfde in de Premier League. Er werd niets veranderd en het jaar erop degradeerden ze bijna. Als je de statistieken uit het successeizoen goed analyseerde, dan zag je dat deze hoge eindklassering een kwestie van toeval en geluk was. Vraag jezelf dus altijd goed af waarom je succesvol bent geweest.”

Daarnaast is Cristiano Ronaldo een goed voorbeeld van iemand die altijd beter wil worden. “Wees nooit tevreden met wat je hebt. Ronaldo behoorde in 2005 al tot een van de betere spelers ter wereld. In de zomer vertrokken zijn ploeggenoten naar Ibiza en andere zonnige oorden. Ronaldo niet. Hij ging naar Portland om op het hoofdkantoor van Nike uit te zoeken wat de eigenschappen van de nieuwe Premier League-bal waren. Zo ontwikkelde hij zijn karakteristieke vrije trap.”

"Zijn teamgenoten vertrokken in de zomer naar Ibiza of andere zonnige oorden. Ronaldo ging naar het hoofdkantoor van Nike om uit te zoeken wat de eigenschappen van de nieuwe Premier League-bal waren."
Oud-trainer en schrijver Rasmus Ankersen

In zijn boek The Gold Mine Effect gaat Ankersen op zoek naar waar talent precies vandaan komt. Want hoe kan het dat de beste sprinters ter wereld allemaal van één sprintschool in Kingston komen? “Toen ik daar aankwam, verwachtte ik een innovatieve trainingsaccomodatie maar in plaats daarvan stuitte ik op een trapveldje waar de sprinters in lastige omstandigheden trainden.” Kill the idea of perfect conditions geeft de Deen de luisterende coaches mee.

Uit de comfort-zones
Ook dr. Mark Nesti van de Universiteit van Liverpool komt in de ArenA aan het woord. Deze specialist in toegepaste sportpsychologie werkte onder meer bij Hull City, Everton, Chelsea en Newcastle United. Hij geeft de trainers vooral mee dat ze niet bang moeten zijn om te breken met de conservatieve opvattingen in de voetbalwereld. “Haal spelers uit hun comfort-zones. Ga met ze de bossen in, of de bergen. Als je aan teambuilding wil doen, is het zaak dat je de ego’s van de spelers afbreekt. Dan pas kan je iets nieuws opbouwen. Natuurlijk kijken voetballers eerst raar op, want dit zijn ze niet gewend.”

Nesti was werkzaam bij Hull City in de periode dat Phil Brown daar manager was. In het seizoen 2008/09 trok Brown de aandacht door in een duel met Manchester City de teambespreking op het veld te houden. Voor de neus van de meegereisde fans gaf hij zijn spelers één voor één een uitbrander. “Dat was iets unieks. We verloren die wedstrijd evengoed, maar de spelers verzaakten daarna niet meer zoals in die wedstrijd.”

Verheijen neemt tot slot het woord en dankt iedereen voor hun komst. Want het is natuurlijk prachtig wat er allemaal verteld wordt: het zijn uiteindelijk de trainers die het verschil moeten maken. Maar wat deze middag in elk geval aangeeft, is dat de voetbalwereld de ogen niet langer sluit voor deze vooruitstrevende denkwijzen.

Phil Brown baarde bij Hull City opzien met zijn rustpraatje in de middencirkel

Wedden op Voetbal? Registreer NU bij Unibet en ontvang €50 bonus