Visie van Wageningse wetenschapper: 17 miljoen klimaatdeskundigen

7 mrt 2012

Nummer: R

De klimaatdiscussie is terug. Niet alleen de wetenschap, ook het debat zelf

ligt onder vuur. Het gaat hierbij om 'denktanks' die twijfel zaaien, de invloed

van financiële belangen en de bias van onderzoekers.

Op zich is zo'n debat een goed idee, vindt de psycholoog Michel Handgraaf van

de Leerstoelgroep Economie van consumenten en huishoudens van Wageningen

University, onderdeel van Wageningen UR, die de communicatie rondom

milieuvraagstukken onderzoekt. Maar de kwaliteit kan beter. 'Nu lijkt het soms

het commentaar op het Nederlands elftal.'

'Ik vind het op zich goed dat we dit 'metadebat' voeren over bijvoorbeeld

externe financiering. Als er aan alle kanten openheid is, kunnen derden goede

conclusies trekken. Als je één niveau lager kijkt bij de wetenschappelijke

discussie, zie je slechts twee partijen die tegenovergestelde conclusies

trekken en vervolgens geloven dat de anderen de boel oplichten.

Wetenschappers kunnen zelf ook bijdragen. Door bijvoorbeeld precies te

benadrukken waar nog twijfel zit, wordt duidelijk dat we veel wel zeker weten.

Noem niet alleen de onzekere details, maar schets ook de big picture, waar veel

minder twijfel over bestaat. 

De media kunnen hun steentje bijdragen door minder generaliserend en

sensationeel te berichten. Door bijvoorbeeld niet alle wetenschappers te

veroordelen als twee op de duizend fouten maken. Ook de zucht naar

simplificatie is vervelend. Onderzoekers werken niet voor niets zo hard, de

wetenschap is ingewikkeld. Als je het altijd in één zin wil vangen, klopt het

soms niet meer. Nu lijkt het soms het commentaar op het Nederlands elftal.

Iedereen weet het beter, maar weinig mensen weten er echt iets van.

Ondertussen moeten we ook niet vergeten dat milieuproblemen voor mensen

ontzettend moeilijk zijn. Er komen hierbij drie lastige aspecten bij elkaar.

Ten eerste is er vaak een trade off tussen nu en later. We weten uit de

psychologie en economie dat mensen daarin kortzichtig zijn. Ten tweede gaat het

om uitkomsten die voor jezelf zeer positief zijn en een klein beetje negatief

voor de hele wereld. Een goed voorbeeld is het bezitten van een enorme Hummer.

Ten slotte is er de onzekerheid. Mensen kunnen zeer slecht omgaan met

onzekerheid. Daarom werkt het zaaien van twijfel zo verlammend.' ? Rob Ramaker

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad

voor Wageningen UR (University Research centre). Meer informatie bij Pers- en

wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij

de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.