Kişin özellikle psikoloji sağlığı başta olmak üzere birçok faktör unutkanlığa yol açar. Unutkanlığa neden olan bir çok faktör vardır. Unutkanlığın Belirtileri, Unutkanlığın Sebepleri, Unutkanlık Nasıl Tedavi Edilir,Unutkanlığa Ne İyi Gelir
İnsanlar özellikle yaşlanmaya başladığında unutkanlık konusunda endişe etmeye başlarlar, çünkü unutkanlık genelde ilerleyen yaşlarda kendisini göstermeye başlar. Kişin özellikle psikoloji sağlığı başta olmak üzere bir çok faktör unutkanlığıa yol açar, bu durum bazen geçici ve düşük seviyede olabilir, bazı durumlarda özellikle yaşlı insanlarda görülen Alzheimer hastalığı meydana gelebilir.
Başta Alzheimer olmak üzere unutkanlık hastalıklarında kişi nereye gideceğini, nerede olduğunu, çevresini, çevresindeki insanları veya isimlerini unutabilir. Başlangıçta hastalık yavaş yavaş kendisini gösterir ve ilerleyen dönemlerinde kişi kontrolü tamamen kaybedim bakıma muhtaç hale gelebilir.
Unutkanlığa neden olan bir çok faktör vardır, Harward Üniversitesinin yayınladığı bir makaleye göre unutkanlığa neden olan en önemli 7 faktör şöyle açıklanmıştır.
Yetersiz Uyku: Uykusuzlık beynin yeterince dinlenmemesine neden olmaktadır ve dinlenemeyen beyin zamanla duygu değişikliklerine ve anksiyete yol açabilir. Böylece geçici veya kalıcı unutkanlık tetiklenir.
İlaçlar: İlaçlar. Sakinleştiriciler, antidepresanlar, bazı tansiyon ilaçları, ve diğer ilaçlar genellikle sedasyon veya beyinde karışıklığa neden olarak, hafızayı etkileyebilir. Eğer yeni başladığınızı bir ilacın hafızanızda şüpheli faaliyetlere neden olduğunu farkederseniz mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz, bu şüpheli faaliyetler, başkalarının duymadığı sesler, halisülasyon, baş dönmesi olabilir.
Belleği etkileyen bazı ilaçlar aşağıda sıralanmıştır, eğer bu ilaçları alıyor veya alacaksanız hakkında detaylı olarak bilgi edinmenizi öneririz:
Not: İlaçların Listesi Harward Health Publication sitesinden alınmıştır.
Antidepresan İlaçları: Paroksetin,Paxil,Prozac,Zoloft,Cymbalta,Effexor
Mide ve Mide Ekşimesi İlaçları: Tagamet ,Prevacid, Prilosec,Nexium
Mesane İçin Kullanılan İlaçlar: Ditropan,Detrol, Detrusitol,Sanctura,Vesicare,Enablex
Nöropatik Ağrı ve Antidepresan: Amitriptilin,Elavil,Desipramin,Norpramin,Nortriptyline Aventyl, Pamelor
Bunlar dışında soğuk algınlığı ve diğer hastalıklar için kullanılan; Kaptopril, Capoten Bromfeniramin, Klorfeniramin, Difenhidramin Loratadin, Claritin
Tiroid: Tiroid bezlerinin sağlığını kaybetmesi zihni etkileyebilir ve dolaylı olarak unutkanlığa neden olabilmektedir. Tiroid bezlerinin sağlıklı olup olmadığını kan testi yaparak öğrenebilirsiniz.
Alkol: Çok fazla alkol alkolün etkisi geçtikten bir süre sonra bile belleğe etkisi devam eder ve unutkanlığa neden olabilir. Kişiden kişiye etkileri değişmesine rağmen kadınları daha fazla etkilemketedir.
Stres ve anksiyete: Stres, kaygı, korku, gerlimi gibi zihinsel sorunlar da belleği olumsuz yönde etkileyerek unutkanlığa neden olabilir. Önceden müdahale hafıza kaybı ve unutkanlığı engelleyebilir.
Depresyon: Depresyon bir şeyin eksikliği, üzüntü, hayattan zevk alamama gibi düşüncelerin artması unutkanlığa ve ilerleyen yaşlarda kronik unutkanlık hastalıklarına neden olabilmektedir.
Unutkanlıkla ilgili bir şikayetiniz olduğunda mutlaka doktorunuzla görüşerek önceden tedavi almanız gerekir. Genelde zihinsel bozuklukların neden olduğu, stres, depresyon unsurları ortadan kalıdırlarak sağlığınıza kavuşmanız mümkün.
Unutkanlığın Belirtileri
Unutkanlık başlayan kişilerde bazı belirtiler ortaya çıkmaya başlar ama normal unutkanlıklarla hastalıktan kaynaklanan unutkanlıkları bir birine kaşıtırmamak gerekir. Bunun için bir bilimsel araştırma sonucunu paylaşalım;
Sonradan Hatırlamak: Bir isim, sözcük veya harfi unutmak ama kısa bir süre sonra hatırlamak normal. Ama bir ismi, deneyimi, kişiyi veya yeri hiçbir şekilde hatırlamamak anormal.
Hatırlatma Çalışmaları: Bir yeri, ismi, kişiyi veya tecrübeyi unutan kişiye başka birisi hatırlattığında aklına gelmesi normal. Fakat unutan kişinin hatırlaması için yapılan her şeye rağmen hatırlamaması normal değil.
Hatırlatacak Araçlar Kullanımı: Unutulan bir şeyi hatırlamak için notlatın, resimlerin, takvimlerin kullanılma yeteneğinin var olması normal. Ama kişi hatırlatacak argümanları kullanamaz durumdaysa normal değil.
Kendi Bakımı: Kişinin kendi bakımını yapambilmesi, yemek yemesi gerektiği, elbiselerini giymesi gerektiğini hatırlaması normal. Ama en temel ihtiyaçlarını yapması gerektiğini unutması, aç kalması, açlıktan kilo vermesi gibi durumlar anormal.
Unutkanlık Nasıl Tedavi Edilir
Unutkanlıkla ilgili sorunlar yaşadığınıza emiseniz mutlaka doktorunuza görünerek gerekli tanı ve tedaviyi uygulamaya başlamalısınız. Bunun yanında sağlık uzmanınıza danışarak aşağıda paylaştığımız bilgiler faydalı olabilir.
Stres: Unutkanlığa neden olan sebeplerin başında stres ve depresyon gibi zihni olumsuz etkileyen faktröler bulunur. Bunun yanında stres için kullanılan ilaçlarda unutkanlığı tetikler. Doğal yollarla stresten uzak durmaya çalışmalısınız.
Düzenli Uyku: Sağlıklı uyku düzeni zihin sağlığı için oldukça önemlidir. Düzenli ve yeterli şekilde uyumaya dikkat etmelisiniz.
B Vitaminleri: B vitaminini doğal yollarda almalısınız, B vitamini içeren besinler tüketerek zihin sağlığına katkıda bulunmalısınız.Özellikle B9, B6, B12 bellek için çok önemlidir.
Antioksidan Vitaminler: Bu vitaminler sinirler ve diğer beyin yapılarına zarar verebilen serbest radikalleri ve reaktif oksijen türlerini ortadan kaldırarak merkezi sinir sistemi sağlığını korur.
D Vitamini: D vitamini, antienflamatuar, antimikrobik ve hatta bağışıklık sistemini güçlendirici özelliklere sahiptir. Araştırmalar aynı şekilde D vitaminin belleğe faydalı olduğunu ortaya koymuşlardır. D vitamini içeren yiyecekler tüketerek unutkanlık sorunlarını azaltabilirsiniz.
Mineraller: Magnezyum, Selenyum, Kalsiyum, Demir, Çinko başta olmak üzere mineraller zihin sağlığı için elzemdir. Magnezyum nörogeneziyi teşvik ederek bellek faaliyetlerini arttırır.
Selenyum beyinden reaktif oksijen türleri ve diğer serbest radikalleri temizlemeye yardımcı olabilir. Bu koruyucu etkisi önemli ölçüde bellek gücünü artırabilir.
Kalsiyum bellek ile karmaşık bir ilişkisi vardır. Bununla birlikte, kalsiyum eksikliği hafıza kaybına neden olduğu açıktır.Demir beynin ihtiyaç duyduğu oksijenin sağlanmasına yardımcı olur, demir eksikliği bir çok hastalığı tetiklediği gibi belleğe de zarar verir.Çinko eksikliği de bellek bozukluğu, özellikle kısa süreli hafıza kaybına neden olur. Çinko beyinde önemlidir.
Ginseng: Beyin ve zihin sağlığı için oldukça faydalı olduğuna inanılan bir bitkidir. Bir çok klinik çalışması bu bitkinin belleği geliştirdiğini ortaya koymuştur.İçerdiği fitokimyasallar belleğe üzerinde güçlü etki yaparak, korteks ve hipokampus bölgelerinde nöronal faaliyetlerini artırır.
Ginkgo Biloba: Ginkgo biloba ve ginkgolides olarak bilinen önemli fitokimyasalların ikisini içerir. Bunlar beyinde hasralı hücrelerin onarılmasına yardımcı olurlar. Bunun yanında beyne kan akışını arttırır.Ginko Biloba Alzheimer hastalarına yaygın olarak tavsiye edilmektedir.
Yeşil Çay: Yeşil çay antioksidanlar ve diğer yararlı tıbbi fitokimyasallar maddeler içerir. Serbest radikalleri ortadan kalıdırarak beyin hücrelerinin sağlığını korur.
Kolin: Kolin eksikliği kanser, gelişim bozukluğu, hipertansiyon, kısırlık ve hafıza kaybı gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olur.
Omega-3 Yağları: Bu sağlıklı yağlar yağlı balık, balık yağı ve fındık yağında bulunur.Omega-3 yağ asitleri inflamasyonun verdiği zararlara karşı beyni korur. Ayrıca, Alzheimer hastalığı riskini düşürdüğüne dair güçlü kanıtlar vardır.