In mijn column van 4
januari beschreef ik hoe spreiding en rebalancing u als belegger hadden
kunnen behoeden voor een verlies in de moeilijke beleggingstijd van het
laatste anderhalve decennium. Over de optimale rebalancingfrequentie gaan we
het later nog hebben. De vraag die ik nu centraal wil stellen is waarom
beleggers de simpele lessen van beleggen maar niet in praktijk willen
brengen.

Bij de beantwoording van deze vraag moeten we te rade gaan bij de ‘behavioural
finance’, een wetenschap die vooral in de jaren tachtig is opgekomen om te
verklaren waarom wij geen rationeel calculerende mensen zijn, in
tegenstelling tot wat veel wetenschappers in de decennia daarvoor wel altijd
dachten, maar dat we veel beslissingen op basis van emoties nemen. En dat is
niet altijd goed voor het rendement, zo blijkt

Overigens, hoe weet ik zo zeker dat de meeste beleggers geld verliezen?
Hierover zijn verschillende wetenschappelijke studies gedaan. Bekend in
Nederland is wellicht de studie die professor Pennings van de Universiteit
van Maastricht onder de cliënten van Alex uitvoerde. Hieruit kwam naar voren
dat 90% van de doe-het-zelf-beleggers geld verloor. En dan hebben we het
niet over ‘underperformance’ ten opzichte van de markt, maar over echt geld
verliezen!

Er zijn meer van dit soort studies gedaan. In een wetenschappelijk studie.
getiteld ‘Just How Much Do Individual Investors Lose By Trader’ rekenden
Barber e.a. uit dat particuliere beleggers in Taiwan 3,8 procentpunten
verloren door foutieve beleggingsbeslissingen in de periode 1995-1999. Dat
verlies was gelijk aan 2,2% van het bbp van Taiwan per jaar! Ongelofelijk?
Nou, wellicht toch minder dan u nu denkt.

Er zijn talloze emotionele ‘biases’ (geaardheden/neigingen) beschreven die
beleggers parten spelen. Er zijn hierover genoeg leuke boeken geschreven. Op onze
site heb ik een samenvatting van een van de leukste en leerzaamste
boeken over dit onderwerp geplaatst. De basisstelling van dit boek is dat
het menselijke brein nog basisstructuren bevat uit de oertijd. En dat die
structuren ons in de weg staan om de financiële markten geld te kunnen
verdienen.

Een van de allergrootste problemen waar mensen mee kampen is het ‘automatisch
vluchtgedrag bij onraad’. Dat is in veel gevallen een goed automatisme
(brand bijvoorbeeld), maar bij financiële markten kan het in sommige
gevallen juist de moeite lonen in te stappen als iedereen wegvlucht. U kunt
dan goedkoop instappen. Een van de emoties die in de studie onder Taiwanese
beleggers als probleem naar voren kwam was overmoed.

Overmoed (of denken dat je beter bent dan gemiddeld) leidt vaak tot te
risicovolle beslissingen, of tot te vaak handelen, waardoor transactiekosten
het rendement om zeep helpen. Uit een studie onder de cliënten van Alex
bleek dat vrouwen beter (of liever minder slechtere) beleggers zijn, omdat
ze minder last hadden van overmoed en minder transacties uitvoerden.
Voorzichtigheid en lagere transactiekosten betaalden zich uiteindelijk uit.

Toen ik laatst met iemand in discussie ging over de menselijke valkuilen bij
beleggen, werd mij tegengeworpen dat beleggers waarschijnlijk nu minder
verlies zouden maken omdat er via internet steeds meer ‘tools’ ter
beschikking komen. Juist ja, de veel geprezen ‘empowerment of the people’,
die internet brengt. BinckBank maakt bijvoorbeeld op de televisie reclame
over de ‘rendementsboosters’ die hun cliënten allemaal ter beschikking staan
om het nog beter te kunnen doen.

Uit een wetenschappelijke studie uitgevoerd door Barber en Odean genaamd
‘Online Investors: Do the Slow Die First?’ bleek echter dat beleggers die
online gingen handelen gemiddeld genomen beduidend slechter gingen
presteren. Een conclusie uit de studie luidde: ‘Zij die switchten naar een
onlineplatform en die het voorheen gemiddeld 2% beter deden dan de markt,
gingen het daarna online 3% slechter doen, door meer, speculatiever en
minder winstgevend te handelen.’

De redenen hiervoor hadden Barber en Odean al eerder beschreven in een andere
studie onder de veelzeggende titel: ‘Trading is Hazardous to Your Wealth’,
namelijk ‘overtrading’ en overmoedigheid. Hoe ontstaan overtrading en
overmoedigheid eigenlijk? Hier komen de ‘behavioural biases’ weer om de hoek
kijken, meer specifiek de ‘self-attribution’, ‘illusion of knowledge’ en de
‘illusion of control’ biases.

De laatste twee biases ontstaan vooral doordat mensen steeds meer informatie
en tools ter beschikking krijgen, waardoor ze denken dat ze meer weten en
dat ze betere controle krijgen over hun prestaties. Natuurlijk willen
doe-het-zelf-platforms u doen geloven dat u alle belangrijke informatie en
alle slimme tools ter beschikking moet hebben en dat u snel en vooral veel
op allerlei beleggingskansen in moet springen en winst te maken. De vraag is
wie daar echt bij gebaat is: u of het onlineplatform?

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa
Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders
Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als
individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde
beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn
persoonlijke mening weer.

Proefabonnement?

Optiebelegger?
Maak nu 14 dagen gratis kennis met de DFT Beleggers Tools

 Mail

 Print

 DFT Nieuwsbrief