Syndrom studenta, czyli prokrastynacja, dotyczy nie tylko żaków, a jej przyczyn należy upatrywać w podłożu psychologicznym i dotychczasowych doświadczeniach.

Prokrastynacja, czy inaczej syndrom studenta, dotyka nie tylko żaków. Sam termin wzbudził wiele zamieszania i doczekał się zarówno licznych zabawnych komentarzy internautów, jak i uwagi autorytetów w dziedzinie psychologii, na przykład profesora Philipa Zimbardo.

Prokrastynacja, czyli zrobię to później

Samo odkładanie realizacji działania na później, jeszcze nie musi świadczyć o problemie. Są osoby, które pod presją czasu pracują wydajniej, a stres działa na nie bardzo mobilizująco. Problem może zacząć się w momencie, kiedy to „później” nigdy nie następuje, powodując wymierne straty w którejś z dziedzin życia: nieobroniona praca dyplomowa, niepodjęta praca, zaniedbana relacja... Wraz ze wzrostem presji (własnej i otoczenia) może wzrosnąć obawa przed podjęciem działania i powstaje błędne koło, z którego coraz trudniej się wydostać.

Możliwe przyczyny zwlekania z działaniem

Przyczyn zwlekania można upatrywać w predyspozycjach psychologicznych i dotychczasowych doświadczeniach oraz wypracowanym stylu radzenia sobie z trudnościami.

Najlepiej byłoby, gdyby prokrastynacja wynikała tylko i wyłącznie z nieumiejętności zarządzania własnym czasem. Czasem może się tak zdarzyć i wówczas należy poświęcić trochę energii na doskonalenie tej umiejętności: nauczyć się oddzielać rzeczy ważne od nieważnych, pilne od niepilnych. Co ciekawe, jednym z powodów zwlekania mogą być tendencje do perfekcjonizmu – perfekcjonista będzie zwlekał na przykład z oddaniem wykonanej pracy, bo cały czas będzie przekonany, że jeszcze wiele może w niej ulepszyć. W efekcie przekracza terminy, a poziom niepokoju związany z perfekcyjnym wykonaniem pracy narasta. To, co może powodować zwlekanie, to również lęk związany z ewentualną porażką, jak również potencjalnie odniesionym sukcesem.

Sposoby radzenia sobie z tendencją do prokrastynacji

Na początku dobrze uświadomić sobie, czy prokrastynacja powoduje starty. Można spróbować samodzielnie poradzić sobie z problemem (na przykład metodą małych kroków zmuszać się do wykonywania kolejnych mniejszych części całości zadania), można poprosić o pomoc osoby z najbliższego otoczenia (ale najpierw trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, co mogą zrobić, aby byli mocą w motywowaniu do działania). Jeśli samodzielne próby nie przyniosą pożądanego efektu, a osoba zaczyna odczuwać realne straty (w życiu edukacyjnym, zawodowym, rodzinnym lub prywatnym) można skierować się po profesjonalne wsparcie, gdyż na tym etapie mogą pojawiać się duże trudności psychiczne. Terapia stworzy m.in. możliwość wypracowania nowych sposobów radzenia sobie z trudnościami.

Istotne również, aby nauczyć się patrzeć na czas z perspektywy ułatwiającej planowanie.