Het aantal studenten dat met problemen als faalangst of discipline aanklopt bij het Bureau Studenten Psychologen (BSP) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) groeit jaarlijks. Vorig jaar voerden de studentenpsychologen 1286 aanmeldingsgesprekken met voornamelijk studenten van de UvA. Van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) meldden zich 355 jongeren. De problemen zorgen vaak voor studievertraging.
“Je hoort van je ouders dat je studententijd de leukste tijd uit je leven is en dat blijkt ineens niet zo te zijn”, zegt Esther Boucher, studentenpsycholoog bij BSP. “Je moet nieuwe vrienden maken, je eigen financiën beheren, op jezelf wonen, verleidingen van drank en drugs weerstaan. Dit zijn veel veranderingen. Het eerste jaar word je in het propedeusejaar nog meegenomen in een bepaalde structuur, maar vanaf het tweede studiejaar sta je voor meer keuzes.” Dat is de reden dat de studentenpsychologen vooral jongeren tussen de 21 en 24 jaar zien en niet de eerstejaars. Tweederde van de aanmeldingen is vrouw. 77 procent komt uit eigen beweging. Veel van hen lopen studievertraging op door hun problemen. “Bij de jongens zie je vooral studie-vermijdend gedrag. Ze willen wel studeren, maar het komt niet tot uitvoering door verleidingen als blowen, gamen, studieverenigingen of werken”, zegt Sjoerd Kosterman cognitief gedragstherapeut en GZ-psycholoog bij PuntP. Deze Arkin-tak voor kortdurende psychiatrische hulp werkt samen met het BSP. “Meisjes zijn juist vaak overijverig en te toegewijd”, vult Boucher aan. “Dit leidt tot klachten zoals paniekaanvallen of slapeloosheid. Hen moet je juist afremmen en zeggen dat ze juist minder moeten studeren.” Kosterman: “In beide gevallen verzanden de studenten, zie je uitstelgedrag of worden ze verlamd door faalangst en komen ze uiteindelijk tot niets meer.”
Dit is vaak al op te lossen door kleine gedragsveranderingen toe te passen. Vaak zijn enkele gesprekken bij het BSP dan al voldoende. Strip je bureau bijvoorbeeld van verleidingen zoals internet en social media, zoek een studiemaatje en bekijk je lesboek niet als een gedrocht van vijfhonderd pagina’s dat je door moet spitten maar studeer efficiënt en gericht op het soort tentamenvragen.
Mocht er toch behoefte zijn aan meer hulp dan biedt BSP individuele gesprekken of groepstrainingen voor bijvoorbeeld faalangst en stress of studiemotivatie aan. In ongeveer tweehonderd gevallen was hier vorig jaar vraag naar, vooral bij universitaire studenten. Als de problemen ernstiger zijn dan zijn er op de UvA-locatie aan de Binnengasthuisstraat psychologen aanwezig van PuntP die tweedelijnsbehandelingen bieden. Hiernaar wordt in 20 procent van de gevallen doorverwezen. “Omdat de lijnen kort zijn, kunnen we snel de juiste hulp bieden”, zegt Kosterman. “De behandelingen zijn laagdrempelig. Je hoeft niet alle ellende uit je verleden door te worstelen. We kijken juist vooruit.”
Studiestress uitte zich in 2011 in meerdere vormen blijkt uit de aanmeldingen bij Bureau Studenten Psychologie.
• Op persoonlijk vlak. Sociale angst en stress (27 procent), depressiviteit (19 procent), losmakingsproblemen van familie, vrienden of studiemethode (14 procent).
• Studieproblemen. Uitstel/disciplineproblemen en afstudeerproblemen (samen 29 procent), angstklachten als faalangst, presentatieangst en studiestress (samen 36 procent).
• Sekse. Van het aantal studenten dat zich meldde was 69 procent vrouw en 31 procent man.
• Behandeling. Bij doorverwijzing naar PuntP zijn er naast individuele behandelingen ook groepsbehandelingen gericht op losmaking, autonomie en studiemotivatie.