Recensie: Collega’s en andere ongemakken, Roos Vonk

Hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk is vooral bekend van haar columns, artikelen en tv-optredens waarin ze wetenschappelijke kennis op begrijpelijke wijze toegankelijk probeert te maken voor het grote publiek. In haar meest recente boek Collega’s en andere ongemakken zoomt ze in op de psychologie van de werkvloer. Van beïnvloedingstrucs tot feedback geven en van zelfvertrouwen tot slijmen: alle observaties van de werkvloer worden met behulp van klassieke psychologische onderzoeken geanalyseerd. Wie dit boek alleen leest om collega’s te doorgronden of aan te sporen tot beter gedrag komt bedrogen uit. Een goede collega, zo maakt Vonk duidelijk, begint immers bij jezelf.

Koop dit boek

Collega’s komen in alle soorten en maten. Zo kennen we allemaal de roddelaar, die te pas en te onpas collega’s door de mangel haalt. En de luiaard, die vooral druk is met koffiepauzes en het voeren van telefoongesprekken met het thuisfront. Of wat dacht je van de spion, die lief doet in je gezicht, maar je achter je rug volledig afbrandt om een wit voetje te halen bij de baas.

Dat ben jij natuurlijk allemaal niet. Volgens Vonk ben jij de perfecte collega die altijd graag feedback wilt ontvangen. Totdat je het daadwerkelijk krijgt, natuurlijk. Hypocriet? Dat zijn alleen anderen. En jij bent absoluut geen kuddedier. Net als iedereen, eigenlijk.

Het zijn juist die scherpe observaties van het menselijk gedrag waarmee Vonk inzicht geeft in de psychologische dynamiek van de werkomgeving. In zesenzestig korte hoofdstukken komt het complete spectrum van kansen en valkuilen aan bod, onderverdeeld in ‘tabs’, oftewel thema’s, variërend van ambitie, persoonlijke groei en zelfkennis tot man-vrouw-verschillen, competitie en macht. Opvallend genoeg gaat het weinig alleen over collega’s, maar vooral over jezelf. Hierdoor zijn de inzichten niet alleen toepasbaar binnen de context van de werkvloer, maar eigenlijk op alle vlakken binnen het dagelijks leven. Een goede eerste indruk maken is ook belangrijk als je op date gaat of je schoonouders gaat ontmoeten. Groepsdenken komt net zo goed voor binnen het gezin. En jezelf uit een gênante situatie redden komt altijd van pas. Dit maakt Collega’s en andere ongemakken een stuk veelzijdiger dan de titel doet vermoeden – als je er voor openstaat.

Door het kort aanstippen van zoveel verschillende onderwerpen wordt echter wel de diepgang vermeden. Dit zorgt aan de ene kant voor de luchtigheid en behapbaarheid van de psychologische theorie, maar biedt aan de andere kant te weinig om daadwerkelijk te leren het beste uit jezelf en je collega’s te halen. Het is daarom vooral een boek vol herkenning en realiteitsbesef, dat niet direct aanspoort tot verandering. Daarnaast biedt Collega’s en andere ongemakken voor de lezers van Vonks eerdere werk weinig nieuwe inzichten. Wie haar een beetje volgt weet inmiddels wel dat slijmen echt werkt en dat je vrienden kunt maken door iemand af te zeiken.

Het wordt waarschijnlijk pas echt uitdagend wanneer Collega’s en andere ongemakken binnen de kantoortuin wordt besproken en de herkenning overgaat naar verandering. Het is misschien hard werken, maar in tegenstelling tot andere collega’s ben jij daar niet vies van. Toch?

Collega’s en andere ongemakken / Roos Vonk / Maven Publishing / Paperback: €17,50 / Ebook: €10,00

Leave a Reply