De piloot weet dat er slecht weer opkomst is maar de passagiers merken niets. De passagiers zijn de beleggers van dit moment. Ze voelen zich veilig en zijn in slaap gesust door de relatieve rust van het moment.
Tijdens trainingen in de afgelopen weken heb ik geconstateerd dat veel beleggers hun gordel momenteel niet vasthebben. Ze lijken weer in beweging te willen komen maar weten alleen nog niet zo goed hoe. Na maanden van stilzitten komen ze nu pas in beweging. De rally sinds juni hebben de meesten gemist, en dat begint pijn te doen. Cash levert niets op en dus moet er nu iets gebeuren, zo is de redenering. Naarmate de stijging langer duurt ontstaat een sterker gevoel van veiligheid. Dit is echter een vals gevoel van veiligheid. Het lijkt op de vertrouwde cyclus. Na een flinke daling durven ze niet te kopen er is dan teveel onzekerheid voor hun gevoel. Wanneer er een stijging optreed ebt de angst langzaam weg en maakt plaats voor vertrouwen. Deze laatste situatie doet zich momenteel weer voor zo is mijn inschatting. De psychologie waarschuwt als het ware voor turbulentie.
Het voelt misschien niet zo aan, maar de financile markten staan volgens mij op een belangrijk draaipunt. De motivatie voor deze inschatting ligt in de volgende feiten. Voor het eerst sinds juni 2012 wordt de stijgende trend op de aandelenmarkten bedreigd. De volatiliteit ligt op een zeer laag niveau, obligaties stijgen niet meer door, goud produceert een top, de olieprijs wil liever dalen dan stijgen en andere commodities dalen mee. De Bazooka’s van Bernanke en Draghi zijn afgevuurd, maar de impact lijkt steeds beperkter. En dan nog een belangrijk feit, guru’s worden positiever.
Wanneer we de stijgende trend van de laatste maanden analyseren dan zien we dat de stijging op de belangrijkste aandelenindices tot staan zijn gebracht. De Dow Jones heeft een top gevormd en staat op het punt om voor het eerst een bodem te breken. De SP 500 index loopt praktisch gelijk met de Dow. De Nasdaq is al bezig met een correctie. In Europa heeft de Dax moeite met stijgen, Itali en Spanje zijn hard hersteld, maar daar ontbreekt nu het momentum om door te stijgen. De AEX zit nog even gevangen in een zijwaartse range.
Het sentiment van dit moment laat zich vangen in een mooi woord: Complacency, zelfvoldoening. zo voelt het momenteel aan. Er kan ons nu niets meer gebeuren, het ergste is voorbij. De crisis is opgelost zo wordt ons verteld. Cash staat langs de zijlijn en kan maar een kant op. Naar de aandelenmarkt zo beweren de deskundigen. De waarderingen zijn laag. Dus… kopen.
Volgens andere maatstaven (Shiller) staan de K/W ’s echter 20% hoger dan langjarig gemiddeld. Bedrijven redden de kwartaalcijfers door cost cutting en job losses, maar voorlopig wordt over groei en positieve vooruitzichten niet gesproken.
Een andere belangrijke indicator voor naderend onheil is de Volatiliteit. Momenteel schommelt deze rond een laag extreem en lijkt risico niet meer te bestaan. Marktpartijen houden rekening met een gemiddelde uitslag van slechts 0,7% op dagbasis bij het berekenen van de optiepremies. When the Vix is low it’s time to go zo leerde ik ooit in the States. De aandelenmarkt wordt dan uiteraard bedoeld. Momenteel hebben we de ideale psychologie voor een verrassende beweging, zo lijkt mij.
Daarnaast valt mij op dat er Guru’s zijn die nu pas positief worden, zij zitten ook in het vliegtuig. De recente stijging hebben velen gemist, het wordt daarom ook wel de rally that everybody hates genoemd. De meeste Guru’s zijn meesters in extrapoleren. Op de bodem werden ze nog negatiever, en nu worden ze langzamerhand steeds positiever. Dat is goed nieuws, voor degene die de boodschap begrijpt. Voor een volledige analyse van de actuele situatie klik hier.
Andr Brouwers (Beleggingsinstituut) voor rtlz.nl