Badacze przeprowadzili eksperymenty z udziałem ludzi,
którzy wykonują zawody, związane z pełnieniem podwójnej roli, np.
lekarz wojskowy lub inżynier/menadżer w firmie. Sprawdzali, w jaki
sposób podejmują oni etyczne lub nieetyczne decyzje.

Okazało się, że te same osoby posiadały odmienne wzorce moralne w
momencie, gdy były bardziej nastawione na funkcjonowanie w jednej z tych
ról, a inne, gdy przerzucali się na drugi rodzaj działalności. W
dodatku zupełnie nie uświadamiali sobie zmiany we własnym systemie
wartości.

Naukowcy stwierdzili, że przyczyną tego zjawiska jest pragnienie
ludzi do sprostania cudzym oczekiwaniom. Dla lekarza życie ludzkie
powinno być bezcenne i najczęściej jest, ale gdy zaczyna on pełnić
również funkcję administracyjną w prywatnym szpitalu, musi stać się
bardziej elastyczny moralnie, aby spełnić także wymagania udziałowców.

"Odkryliśmy, że ludzie mają tendencję do podejmowania decyzji, które
nie są zgodne z ich poglądami moralnymi, wtedy, gdy są przeciążeni lub
gdy wykonują rutynowe działania bez myślenia o konsekwencjach" - mówi
Keith Leavitt z Oregon State University, główny badacz.

Ludzie są wrażliwi nawet na bardzo subtelne sygnały, dotyczące
oczekiwań pracodawcy, które wysyła firma. Mogą to być materiały
motywacyjne lub obrazki rozwieszone na ścianach. To wszystko
podświadomie nakierowuje pracownika na odpowiednie tory, sposób
zachowania, ceniony przez firmę.

Często powoduje również konflikt
wewnętrzny przy podejmowaniu decyzji moralnych, gdy człowiek zmaga się z
dotychczasowym pojęciem dobra i zła, a satysfakcjonującym wykonywaniem
obowiązków zawodowych.