De universitaire psychologie wil depsychotherapie onder de knoet houden, vreest Lieven Jonckheere, doctor in de psychologie en docent psychologische vakken Universiteit Gent (geassocieerde faculteit Handelswetenschappen en Bestuurskunde).
In zijn drukbesproken opiniestuk 'Minder pillen? Meer psychologische begeleiding!' maakt Koen Lowet, sectorverantwoordelijke klinische psychologie voor de Belgische Federatie van Psychologen, een onderscheid tussen 'psychologische behandeling' en 'psychotherapie' - een onderscheid dat een aantal opposities suggereert die de psychotherapie in een kwaad daglicht moeten stellen.
Psychologie zou wetenschappelijk zijn, psychotherapieën hebben geen wetenschappelijke basis. Psychologie is een ernstige opleiding, psychotherapieverenigingen leveren charlatans af. Psychologie weet vooraf voor welk probleem ze in hoeveel tijd welke oplossing kan bieden, psychotherapeuten gaan met om het even wie op om het even welke wijze in zee. Psychologie leidt tot korte, succesvolle (lees: economisch overzienbare) behandelingen, psychotherapieën verzanden in lange, niet te evalueren (lees: economisch onoverzienbare) behandelingen.
Ik heb zelf jarenlang ervaring als psycholoog (doctor psychologie, docent psychologie universiteit) én psychotherapeut (vanuit psychoanalyse) en kan verzekeren dat die opposities in de praktijk niet gelden. Dat weet Lowet ook. Vraag is dan ook waarom dat onderscheid hier plots opduikt. Een politieke zet van De Psychologie?
Uitholling
Even klaarheid scheppen. Momenteel is een wettelijke regeling voor psychologie én psychotherapie in de maak, die er voor de volgende verkiezingen zou moeten liggen. Twee punten zijn daarin controversieel. Wie wordt toegelaten tot de opleiding psychotherapie? Wie organiseert die? De universitaire psychologie maakt er geen geheim van dat ze beide niveaus wil controleren. Dat begrijpen we: er moet voor werk gezorgd worden voor de horde psychologen die de markt overspoelt.
Minder eerbaar is echter dat men wil vermijden dat niet-universitaire psychotherapieverenigingen (die al jaren vorming geven, en het veldwerk doen) daarin op voet van gelijkheid kunnen meespreken. Hier interesseren ons alleen de toelatingsvoorwaarden. Universitaire psychologen en psychiaters mogen sowieso aan een opleiding tot psychotherapeut beginnen. Maar ook niet-psychologen zouden dat mogen; het gaat daarbij bijvoorbeeld om de door Lowet gewraakte maatschappelijk werkers, maar ook om verpleegsters, filosofen, juristen, germanisten, etcetera. Dezen moeten dan wel eerst een aantal bijkomende modules volgen.
Daarbij is het natuurlijk de vraag wat daarvan de inhoud moet zijn. De psychologie wil in elk geval dat niet-psychologen eerst een soort psychologiestudie reconstrueren. Ons lijkt dat niet wenselijk. In elk geval heeft de opleiding tot psychiater, die dus ook rechtstreeks tot de psychotherapieopleiding toegang geeft, al niets met psychologie te maken. Ook voor niet-psychologen lijkt ons dat niet noodzakelijk, ook zij mogen niet op een of andere wijze verplicht worden om eerst de psychologiestudie te reconstrueren vooraleer toegang te krijgen tot de opleiding psychotherapie.
De psychologen lijken nu te beseffen dat ze, in de recente voorstellen, niet de controle over de toegang tot de psychotherapieopleiding krijgen - en vinden dus maar iets uit: de op niets gegronde idee van een 'psychologische behandeling' voor kleine psychische problemen die ze op korte tijd gegarandeerd zouden kunnen oplossen. Bedoeling is dat niet-psychologen, met hun vorming in een psychotherapievereniging, zich om te beginnen al niet meer met dit soort problemen zullen mogen bezighouden. En dat enkel 'psychologische behandelingen' door psychologen terugbetaald worden.
Dat komt neer op een complete uitholling van de psychotherapie door De Psychologie. Als het na die erkenning van de 'psychologische behandeling' door universitaire psychologen, ooit nog tot een erkenning van psychotherapeuten zou komen, zal daar geen geld meer voor overschieten. Geen enkele psycholoog zal nog de opleiding tot psychotherapeut volgen. Voor De Psychologie zal het vanaf dat moment de kunst worden om van elk psychisch probleem een klein probleem maken dat in korte tijd gegarandeerd opgelost kan worden.