Bijna de helft van de mensen met een sociale fobie heeft onvoldoende baat bij de huidige behandelingen. Met geïntegreerde behandelingen die kennis uit de klinische en experimentele psychologie en de neurobiologie combineren zijn betere resultaten te behalen meent Karin Roelofs, hoogleraar Experimentele Psychopathologie. Ze geeft daarvan voorbeelden in haar oratie op vrijdag 20 januari.

Freeze-fight-flight reacties
Verstijven, vechten en vluchten zijn reacties op stress. Ze spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van angst en agressie bij dieren en waarschijnlijk ook bij mensen. Sommigen hebben chronisch last van deze reacties. Roelofs: ‘ Zo is bij personen met een agressieve stoornis slechts een kleine uitdaging nodig voor een fight responseen is de aanval al ingezet voordat ze er erg in hebben. Bij sociaal angstigen zien we juist het tegenovergestelde: ze zijn geneigd om sociale situaties te vermijden en kijken weg of bevriezen als iemand ze aanspreekt.’

Balansonderzoek
Roelofs onderzoekt deze freeze, fight en flightreacties op verschillende manieren. Met een balansbord is nauwkeurig vast te stellen hoe lang een testpersoon na het zien van schokkende beelden is verstijfd, voordat hij of zij tot actie overgaat.
Verder kijkt ze naar stressreacties in de hersenen. De frontale hersengebieden hebben een belangrijke rol bij het reguleren van automatisch sociaal gedrag.  Onderzocht wordt of met directe stimulatie van de hersenen de controle over sociaal gedrag te verhogen is en mensen met angstige en agressieve klachten meer controle krijgen over hun automatische reacties.

Roelofs: ‘Mensen met eenzelfde diagnose kunnen zeer verschillend reageren op dezelfde behandeling. Zo ervaart de ene persoon angsten omdat de emotiekernen in de hersenen overgevoelig zijn, terwijl de ander juist een probleem heeft met het op tijd remmen van angstgedrag vanuit de controlegebieden in de hersenen. Het gaat hier om verschillende oorzaken en dus ook om verschillende interventies.’

cortisol en testosteron
Roelofs heeft ontdekt dat  toediening van een kleine dosis testosteron positief werkt op sociale toenadering.
Cortisol en testosteron zijn belangrijk voor het reguleren van gedrag. Mensen met agressie hebben vaak een teveel aan testosteron, sociaal angstigen juist te weinig en een teveel aan cortisol. Roelofs bekijkt nu of haar bevindingen toekomstige therapieën kunnen ondersteunen. / Bets Berntsen

bron: Radboud Universiteit