De sociale psychologie stevent af op een ‘treinramp’.  Princeton-psycholoog en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman roept in een open brief collega’s op om actie te ondernemen.

“Your field is now the poster child for doubts about the integrity of psychological research,” schrijft Kahneman in de brief. Mede door verschillende fraudezaken, zoals die van Diederik Stapel, heeft de sociale psychologie zijn geloofwaardigheid verloren. Psychologen moeten zich gezamenlijk inzetten om de schade te herstellen. Wegkijken is geen optie. “I believe that you should collectively do something about this mess,” aldus Kahneman. “To deal effectively with the doubts you should acknowledge their existence and confront them straight on, because a posture of defiant denial is self-defeating.”

Volgens Kahneman is het vijf voor twaalf: “My reason for writing this letter is that I see a train wreck looming.” Vooral voor jonge psychologen op de arbeidsmarkt voorziet de gelauwerde psycholoog grote problemen. Zij zullen moeilijk aan posities komen nu hun vakgebied in diskrediet is gebracht.

Fundament

In de open brief stelt Kahneman ook het zogenaamde ‘priming’ aan de kaak, een van de fundamenten van de sociale psychologie. Volgens dit verschijnsel reageren mensen onbewust op prikkels uit hun omgeving. Zo concludeerde Stapel in een bekend onderzoek dat mensen eerder discrimineren in een rommelige en chaotische omgeving. Later bleek dit onderzoek op fraude te berusten.

Veel onderzoeken die zijn gebaseerd op ‘priming’, blijken niet herhaalbaar te zijn. Kahneman wil dan ook dat de psychologie zich opnieuw over dit verschijnsel buigt. Hij stelt daarom voor dat er een vereniging van belangrijke sociale psychologen wordt opgericht. “The first mission of the board would be to organize an effort to examine the replicability of priming results,” aldus Kahneman. Oude onderzoeken moeten worden herhaald en gecontroleerd, net zolang totdat het vertrouwen in ‘priming’  is hersteld. “The main point of my letter is that you should do something, and that you must do it collectively,” besluit Kahneman.

Reacties

Daniel Kahneman is hoogleraar psychologie aan de Princeton-universiteit en aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. In 2002 ontving hij de Prijs van de Zweedse Rijksbank voor economie. Hij geldt als een pionier in zijn vakgebied. Veel vakgenoten reageerden geschokt op zijn brandbrief. Sociaal-psycholoog Norbert Schwarz noemde het in Nature de psychologenversie van het klimaatdebat.

Geplaatst door: Bart Smout
Gepubliceerd op: 05-10-2012
Bijgewerkt op: 05-10-2012