Jak pomóc alkoholikowi – jest to jedno z pytań, które zadaje często rodzina, żyjąca z osobą nałogowo pijącą. Dróg rozwiązań może być kilka – pierwsza z nich to przekonać nałogowca do poddania się dobrowolnemu leczeniu.

Alkoholizm to choroba o podłożu psychicznym, mająca późniejsze, poważne skutki zdrowotne. To wewnętrzny przymus ciągłego picia alkoholu i przebywania w stanie upojenia alkoholowego. Często zachowanie alkoholika prowadzi do sytuacji, w której on sam boi się momentu wytrzeźwienia, dlatego pije dalej. Gdy zrozumie się, że alkoholizm to choroba, inaczej spojrzy się na osobę upijającą się w domu.

Pierwszą, podstawową zasadą w trakcie pomocy pijącemu alkoholikowi jest zrozumienie, że potrzebuje fachowej, specjalistycznej pomocy. Aby sprawić by poddał się leczeniu, należy dać mu do zrozumienia, jakie skutki płyną z jego postępowania. Nie należy go szantażować ani mu grozić – po prostu szczerze pokazywać mu na każdym jego kroku, jak alkoholizm wpływa na rodzinę i otoczenie. Przykład: alkoholik podczas libacji alkoholowej wybija szybę. Osoba, która chce mu pomóc, nie naprawia niczego, czeka na moment przetrzeźwienia i pokazuje mu szkody. Istnieje duża szansa, że spojrzenie na konsekwencje działania, zmusi alkoholika do leczenia. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy sprawę skierować do sądu z prośbą o nakaz przymusowego leczenia. Gdy alkoholizmowi w domu towarzyszy również agresja w postaci słownej czy fizycznej, to sprawa musi zostać zgłoszona na policję. Funkcjonariusze policji zakładają wtedy takiej rodzinie tzw. „niebieską kartę”, co sprawia, że wszyscy członkowie rodziny są pod opieką policji, kuratora sądowego, pracownika opieki społecznej oraz psychologów. Daje to im wsparcie prawne, sądowe, medyczne i psychologiczne, a zespół wymienionych powyżej osób tworzy plan interwencji kryzysowej.

Jak pomóc alkoholikowi, czyli najpierw go poznaj

Osoba uzależniona od alkoholu zatraca kontakt z rzeczywistością, staje się niepoczytalna i trudno wyczuć, co w danym momencie zrobi. Stanowi zagrożenie dla siebie i innych. Niejednokrotnie alkoholizm łączy się z przemocą, wykorzystywaniem seksualnym oraz manipulowaniem otoczeniem. Najczęściej alkoholik w stanie silnego upojenia nie zdaje sobie sprawy ze swojego postępowania. Wtedy rodzina musi zareagować. Osoba uzależniona od alkoholu nie przestanie pić sama z siebie z dnia na dzień. Potrzebna jest jej pomoc psychiatryczna i psychoterapeutyczna.

Jak pomóc alkoholikowi: grupa AA, psychoterapia, odwyk

Pierwsze co powinna zrobić rodzina w celu zmuszenia alkoholika do leczenia to uzyskać informację w poradniach psychologicznych. Udzielają one pomocy osobom przeżywającym życiowy kryzys. A członkowie rodziny alkoholika (mimo że same nie piją, to również są obarczone alkoholizmem) jak najbardziej powinny być objęte opieką psychologa, który poleci im drogę postępowania. Najważniejsze jest, aby zrozumieć, że alkoholik musi się leczyć:

• może dobrowolnie zgłosić się do placówki prowadzącej leczenie odwykowe na tzw. odwyk (oddział zamknięty w szpitalu psychiatrycznym lub specjalna placówka, w której przebywają osoby uzależnione). Jest to odcięcie alkoholików od sytuacji, w których nałogowo piją. Znajdują się tam pod ścisłą kontrolą lekarzy, psychologów i psychoterapeutów. Oprócz leczenia farmakologicznego, uczestniczą w warsztatach terapii zajęciowej, psychoterapii grupowej i indywidualnej,
• uczestniczyć w spotkaniach AA (Anonimowi Alkoholicy) – dobrowolna samopomoc osób uzależnionych od spożywania alkoholu. „Mitingi AA” prowadzone są regularnie co tydzień. Najczęściej są w formie grupowego spotkania, prowadzonego przez psychoterapeutę. Alkoholicy na takich spotkaniach dzielą się doświadczeniami, przez co stają się bardziej świadomi krzywdy, którą wyrządzili sobie i najbliższym z powodu swojej choroby,
• rozpocząć psychoterapię – można uczestniczyć w psychoterapii podczas pobytu w szpitalu, ale można również indywidualnie uczestniczyć w spotkaniach terapeutycznych, które przywracają alkoholika (już niepijącego!) do życia w rodzinie i społeczeństwie. Warto w takiej sytuacji zainteresować się także terapią rodzinną, ponieważ szkody choroby alkoholowej ponosi nie tylko sam alkoholik, ale również cała rodzina.

Można również drogą sądową skierować alkoholika na przymusowe leczenie – aby jednak doszło do finalnego skierowania do szpitala alkoholik musi stawić się do badania w celu zdiagnozowania problemu alkoholowego przez biegłego z gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Następnie ta sama komisja na podstawie opinii stwierdza, czy dana osoba powinna podlegać leczeniu, jednocześnie kierując sprawę do sądu wniosek o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu. Wskazane jest, aby reszta rodziny została objęta pomocą psychologiczną. Życie w jednym domu z alkoholikiem sprawia, że wszyscy jej członkowie stają się współuzależnieni.

Jak żyć z osobą pijącą: istotne wskazówki

Jest również kilka żelaznych zasad postępowania z alkoholikiem, które z pewnością pomogą rodzinie w funkcjonowaniu w domu:

• Nie wierz, że alkoholik sam przestanie pić.
• Pod żadnym pozorem nie przynoś alkoholu do domu – bez względu, czy problem alkoholowy istnieje nadal, czy alkoholik zachowuje trzeźwość.
• Wspieraj niepijącego alkoholika, doceniaj starania, gdy się leczy.
• Nie wspieraj alkoholika pijącego – nie pomagaj mu w uniknięciu konsekwencji, nie dawaj mu komfortu picia.
• Nabierz dystansu to tego, co mówi i robi osoba dotknięta alkoholizmem w trakcie nałogowego picia – w większości przypadków mówi przez nią choroba.
• Nie pozwalaj się terroryzować czy przekonywać do nierealistycznych obietnic, składanych przez alkoholika pod wpływem alkoholu. Ustal jako zasadę, że poważne rozmowy przeprowadzasz tylko gdy jest trzeźwy.

Często funkcjonuje przekonanie, że alkoholika należy pozostawić samemu sobie, aby „oprzytomniał” i postanowił się leczyć. W niektórych przypadkach to faktycznie działa, ale nie powinna być to reguła postępowania. Jeżeli szkody wyrządzone rodzinie przez osobę pijącą są zbyt wielkie, wtedy rzeczywiście można rozpatrywać to na zasadzie – pozostać czy odejść. Wszystko jednak zależy od sytuacji oraz osób znajdujących się w otoczeniu alkoholika.