Diederik Stapel kreeg vorige week een taakstraf van 120 opgelegd voor zijn fraude. Hoogleraren reageren woest op de straf, die in hun ogen te laag is.

In de Volkskrant zegt sociaal psycholoog Wolfgang Stroebe  dat hij het geen eerlijke straf vindt. “Stapel heeft de carrières van jonge wetenschappers ernstig geschaad en zelfs geruïneerd, miljoenen onderzoeksgeld verspild en onmetelijke schade aangericht aan het imago van de sociale psychologie. 120 uur vegen in een park is geen eerlijke straf voor 55 valse publicaties. In een land als de VS wordt wetenschapsfraude serieuzer genomen en bestraft met een gevangenisstraf.” Stroebe wilde vandaag geen verdere toelichting geven over zijn onvrede over de straf.

Ook Fritz Starck, hoogleraar aan de universiteit in het Duitse Würzburg en oud-voorzitter van de Europese associatie van sociaal psychologen, vindt de straf voor Stapel niet in verhouding staan tot de omvang van de fraude. Nog meer dan de ‘milde’ straf steekt het hem dat Stapel in zijn ogen garen spint bij de aanhoudende publiciteit rond zijn persoon, met zijn boek, adviesbureau en aangekondigde theatertournee.

Iemand die de straf niet te licht vindt, is UvT-hoogleraar Harrie Verbon. Tegen Univers zegt hij:  “De werkstraf is vastgesteld na overleg tussen het OM en Diederik Stapel, maar van mij had dat niet gehoeven. Straffen in deze zaak is volstrekt zinloos.” De hoogleraar Openbare Financiën en Sociale Zekerheid benadrukt wel dat hij een econoom is, geen jurist. “Je kunt Stapel in de gevangenis stoppen, maar ik zie daar het nut niet van in. Een doel van een straf is herhaling te voorkomen. Hier is geen enkele kans op herhaling, want hij kan geen onderzoek meer uitvoeren. Hij kan niet meer in de wetenschap terecht en is zijn salaris kwijt. Dat zijn al behoorlijke straffen.”

Volgens de hoogleraar heeft Stapel zeker in wetenschappelijk oogpunt misdaden begaan, maar heeft hij in geen enkel opzicht gemeenschapsgeld misbruikt voor eigen zelfverrijking. “Een doel in deze zaak is een soort van wraak en genoegdoening van de slachtoffers, maar zij zijn ook niet brandschoon. De coauteurs hebben niet genoeg opgelet of het niet willen zien. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek is ook weinig kritisch geweest.”

Stapel heeft met zijn handelen de carrièreperspectieven van 11 jonge wetenschappers geruïneerd, aldus  UvT-hoogleraar Ad Vingerhoets tegen Univers.  De hoogleraar gaf eerder aan dat hij twijfels had bij de handelswijze van Stapel, maar dit niet durfde te melden.  Volgens Vingerhoets zouden de gedupeerde onderzoekers nog een claim in kunnen dienen. “In dit geval lijkt me dat niet onredelijk. Ik ben geen jurist, maar ik heb begrepen dat Stapels handelen strafrechtelijke en civielrechtelijke consequenties heeft”, vertelt de hoogleraar aan Univers.

Philip Eijlander, rector magnificus aan de Universiteit van Tilburg, wilde inhoudelijk niet reageren op de getroffen schikking. Volgens de rector betreft dit een kwestie tussen Stapel en het OM.

Geplaatst door: Thuur Hutjens
Gepubliceerd op: 01-07-2013
Bijgewerkt op: 02-07-2013