Goed gegeven complimenten doen een mens goed, aldus 
Lennart Visser en Peter Ruit.

Hopelijk hebben veel mensen gemerkt dat het zaterdag 1 maart Nationale Complimentendag was. Misschien vraagt u zich af waarom daar nu ook al een speciale dag voor moet zijn. Toch laat de positieve psychologie zien hoe belangrijk het geven en kunnen ontvangen van complimenten is.

Binnen de positieve psychologie is veel onderzoek gedaan naar het belang van het geven van positieve waardering. De positieve psychologie is een stroming binnen de psychologie die zich richt op de mogelijkheden van de persoon, dit in tegenstelling tot de traditionele klinische psychologie die vooral gericht is op tekorten en ziekten.

Complimenten geven lijkt iets heel vanzelfsprekends en gemakkelijks. Toch kan het vaak meer en beter. Mensen zijn meestal meer gefocust op wat een ander fout doet, dan op wat een ander goed doet. Welgemeende waardering uitspreken is voor velen lastig. Bij het geven van een compliment gaat het om een uiting van positieve waardering tegenover een ander.

Persoon

Het is wel belangrijk om te kijken hoe complimenten gegeven worden. Vaak zijn mensen het niet gewend complimenten uit te spreken en ervaren zij het als lastig. Veel complimenten zijn goedbedoeld, maar op het gedrag gericht. Ze missen dan het zicht op de persoon die het compliment toekomt.

Een voorbeeld uit een les van een lerares die kinderen leert hoe ze voor elkaar waardering kunnen uitspreken. Tijdens een les in sociale vaardigheden laat de lerares de kinderen de kring rondkijken en bedenken wie ze een compliment willen geven. Wel zegt ze erbij dat het moet gaan over wat iemand doet of kan, dus niet over de mooie kleren of schoenen.

Jaap tegen Wouter : „Ik vind dat jij goed een poppetje kan maken.”

Lerares: „Wat vind je zo goed?”

Jaap: „Dat hij de kleertjes zo goed kan verzinnen.”

Lerares: „Dus jij vindt dat hij mooie dingen kan bedenken. Dat vind ik ook, met een mooi woord zeg ik dan: Jij bent creatief, omdat je goed dingen kunt bedenken om te maken of te doen. Wouter, hoe voelt dat als ik dat tegen jou zeg?”

Wouter: „Blij, en ook wel een beetje trots.”

Lerares: „Hoe denk je zelf over je poppetje?”

Wouter: „Dat ik hem mooi vind.”

Lerares: „Als je nadenkt over het compliment, wat zou je dan graag willen?”

Wouter: „Dan wil ik nog meer mijn best doen!”

Afzwakken

Het is opvallend dat veel volwassenen het lastig vinden om een compliment te ontvangen en zich gaan verontschuldigen en het compliment afzwakken. Het enige wat je hoeft te doen als je een compliment krijgt is oprecht „dankjewel” zeggen.

Wat zou er gebeuren als we in ons huwelijk dagelijks waarderende woorden voor de ander uitspreken waarbij we laten merken waar we hem of haar als mens om waarderen of dankbaar voor zijn? Uit onderzoek is gebleken dat het geven van complimenten in de vorm van het benoemen van kernkwaliteiten (zoals vriendelijk, dapper, leergierig en behulpzaam) een positieve invloed heeft op het welbevinden, zelfbeeld en pedagogisch klimaat bij leerlingen van 7 tot 12 jaar.

Een leraar zegt: „Leerlingen leren door complimenten te krijgen dat ze sterke kanten hebben. Dat verbetert hun zelfbeeld. Vanuit dit positieve zelfbeeld leren ze ook de sterke kanten van de ander zien én waarderen.”

Het is misschien even wennen om dit te doen, maar je krijgt er veel voor terug. Onze ervaring in trainingen die we aan schoolteams geven over het benoemen van kernkwaliteiten, is dat iemand zich pas echt gekend voelt als een ander waardering uit die echt over hem of haar gaat. Persoonlijke aandacht en waardering raken de ander het diepst als hij of zij zich herkent in de gegeven complimenten.

De auteurs zijn beiden verbonden aan de master leren en innoveren van Driestar Hogeschool, Christelijke Hogeschool Ede en de Gereformeerde Hogeschool Zwolle. Ze doen promotieonderzoek op het gebied van de positieve psychologie.