Duistere en grootse prestatie

Huiveringwekkend

Muidhond lezen is een claustrofobische ervaring en huiveringwekkend elektriserend. De auteur volgt de verzenuwde Jonathan bij zijn onspectaculaire belevenissen: hij werkt in een visverwerkingsbedrijf, kookt voor zijn kortademige moeder en is aldoor op zichzelf. Maar alle details die Schilperoord noemt, met oog voor kleine imperfecties (er is een scherfje van zijn bord, er is een scherfje van Elke's tand, er zit een vlekje in haar oog) lijken voorbodes van een gruwel die stilaan op zwellen en uiteindelijk knappen staat, even onvermijdelijk als dat onverstoorbare zonlicht.

Hoe krijgt de debutante dit voor elkaar? Misschien komt het door de sympathie die Jonathan wekt, terwijl hij een gevaarlijke zedendelinquent moet zijn. Hij wil zich in toom houden, doet oefeningen uit een werkboek, bang om opnieuw in de fout gaan. Misschien ook is het vooral Schilperoords technische hoogbegaafdheid. Slechts door tijdsaanduidingen kan ze banale handelingen onder stroom zetten, wat resulteert in passages als uit een politiedossier: 'Om twee minuten over zes kookte hij. Hij bakte eieren met spek, warmde de soep op. Om drie na half zeven at hij met zijn moeder. Net na acht uur slenterde hij door de verlaten wijk met de hond. Hij voelde zich rustig en liep langzaam.' Waarom wordt dit op deze manier meegedeeld? Dan zit er iets doodengs aan te komen zeker?

Die vrees groeit bij het volgen van Jonathans gedachten die door hun herhaling bezwering beogen, maar de lezer juist achterdochtig maken: 'Maar het was goed gegaan vanmiddag, dat was het belangrijkste. Het was toch wel goed gegaan?, vroeg hij nog eens aan zichzelf. Ja, dacht hij, het was goed gegaan.' Dit is tergend. We hebben redenen de pedo niet op zijn woord te geloven, maar kunnen met onze vermoedens nergens heen. De schrijfster praat ons niet achter Jonathans rug bij, er komt geen psycholoog van het Pieter Baan Centrum (de Utrechtse observatiekliniek waar Schilperoord voor werkt) een kijkje nemen. We zijn aan hem uitgeleverd, zoals hij aan zijn driftleven geklonken zit.

Leave a Reply