Po co ludzie chodz na terapi?

''Bo ycie jakie nie takie'' - to sysz czsto. Jak pytam dalej, to si okazuje, e kopot sprawiaj im emocje. A waciwie ich nadmiar. ''Jestem nadwraliwy, to mi przeszkadza i komplikuje ycie''. Wielu uwaa, e gdyby czci emocji mogli si pozby, to wszystko byoby prostsze.

Zych emocji?

Niektrzy chc si pozby i pozytywnych, i negatywnych. Z jednymi i z drugimi s kopoty. Najlepiej co ykn i nic nie czu. Rado - owszem, czasem si pojawia, ale waciwie nie wiadomo po co. Poza tym niech pan nie uywa okrelenia ''ze emocje''. Nie ma takich, wszystkie s potrzebne. Tyle e w stosownych proporcjach. Robiono sporo bada na temat tzw. bilansu afektywnego.

Co to jest bilans afektywny?

Chodzi o proporcje odczuwanych przez nas emocji pozytywnych i negatywnych. Najlepiej, jeli ten bilans wynosi trzy do jednego, czyli trzy razy wicej emocji pozytywnych ni negatywnych.

Himalaje.

To trudne. Wikszo ludzi ma gorszy wynik. Ale mona nad tym popracowa. Jak si zastanowi, to w cigu dnia spotyka nas wicej rzeczy przyjemnych ni przykrych. Tylko e tego nie widzimy, bo mzg koncentruje si na zagroeniach.

Waciwie o jakich emocjach mwimy?

Jest kilka zestaww tzw. emocji podstawowych uznawanych w psychologii, ale wemy jeden z popularniejszych. Znajdziemy w nim: strach, zo, wstrt, smutek i rado. Cztery emocje negatywne i tylko jedna pozytywna.

Sabo.

Tak nas wyposaya natura.

Dlaczego?

ebymy byli zdolni do adekwatnej reakcji na podstawowe wyzwania yciowe. Ten zestaw z punktu widzenia ewolucji jest idealny. Silniej wyksztaciy si te emocje, ktre s odpowiedzi na zagroenia. Nie byo wane, e rosn kwiatki i strumyk pynie z wolna. Wane byo, e zblia si zagroenie, bo szybka reakcja decydowaa o przeyciu. Jak jest ciepo i dobrze, to nie ma powodu, eby mzg si tym przesadnie zajmowa.

Ten mechanizm nadal dziaa i ogasza alarm: ''Uciekaj!'', chocia to tylko szef zrobi krzyw min. Krzyczy: ''Walcz!'', chocia to tylko ssiad wjecha kosiark na nasz trawnik. I oczywicie bagatelizuje, kiedy wszystko jest dobrze.

Nierwnowaga jest jeszcze wiksza w przypadku sabych emocji. Jak si troch boimy, to czujemy to wyranie, ale jak si troch cieszymy, to wydaje nam si, e nic si nie dzieje.

Emocje pozytywne s znacznie sabiej zrnicowane ni negatywne. Wszystkie mie stany odbieramy podobnie. ''Jak si czujesz?'' ''Dobrze''. I tyle. Opowiedzenie o tym, co jest le, przychodzi nam duo atwiej.

I co z tym robi?

Zestaw emocji podstawowych to na szczcie tylko punkt wyjcia. Cae ycie uczymy si miesza i tworzy cakiem znone emocjonalne hybrydy. Powstaje nowa emocja ''nie do koca negatywna'', a nawet odczuwana jako przyjemna. Najlepiej zbadanym tego typu uczuciem jest nostalgia, czyli pozytywnie zabarwiona tsknota. Paradoks, bo przecie tsknota to uczucie nieprzyjemne. Nostalgi uwaano kiedy za chorob psychiczn. Traktowano j u onierzy jako rodzaj nerwicy wojennej.

Przeczytaj take: Slow - ycie na zwolnionych obrotach. Warto?