Yeni başlangıçlar, siyasi atışmalar, var olmak için mücadele ve yeni umutlar! Evet, bunların hepsi Pazar’dan sonra hayatımıza tekrardan giren popüler sözcükler. Şimdi biraz politik psikoloji konuşma vakti!

Politik Psikoloji biliminin kurucularından ve en önemli uzmanlarından kabul edilen ve Kıbrıslı bir Türk olan Prof. Dr. Vamık Volkan, özellikle etnik çatışmaların çözümü üzerine yaptığı incelemelerle bilinen dünyaca ünlü bir psikiyatristtir. Politik Psikoloji içerisinde Vamık Volkan işe önce etnikliği tanımlamakla başlamaktadır. Tanımlaması zor da olsa genel olarak etnik gruplar için şu özelliklerinin farklı olması dikkat çekmektedir; sosyal ve kültürel miras, semboller, dil, müzik, efsaneler, folklor, aile hayatı, deri rengi, din ve tarih. Etnik ilişkilerin psikoloji temeli Volkan’a göre büyük komşu gruplarının psikolojisine dayanmaktadır. İlk insanlardan bugüne yan yana yaşayan kabileler, gruplar ve uluslar birbirlerini öteki olarak görmüşler ve bu nedenle kendilerine özgü bazı davranış, ritüel ve psikolojik özellikleri kendilerinden sonra gelen nesillere aktarmışlardır. Diplomatik ilişkilerin oluşum süreci de öteki ilişkileri ile neredeyse birebir aynı yürümektedir.

Diplomatik ilişkilerde Politik Psikoloji’nin önemli bir yeri vardır. Birbirine düşmanca yaklaşım gösteren grupların üçüncü tarafsız bir grubun arabuluculuğu ile bir araya getirildiği toplantılarda;

1- Karşıt gruplar seçilmiş travma ve seçilmiş zaferleriyle beraber gelir ve birbirlerine empati göstermezler. Bu nedenle tarafsız olan üçüncü grubun bu tür toplantılarda her iki tarafın acılarına da duygudaşlık (empati) göstermesi, diğer iki grubun da birbirlerine empati göstermelerine yardımcı olur.

2- Kendi ritüellerinin benzeri olmadığı konusunda katı bir tutum gösteren gruplar, üçüncü tarafın her iki grubun ritüelleri arasındaki benzerlikleri göstermesi durumunda yumuşar.

3- Birbirini tarihsel olarak düşman gören gruplar için bazı durumlarda ayrılığı yerleşik hale getirmek daha iyi siyasal çözüm olabilir. Birlikte olma ve benzeşme diplomaside her zaman olumlu sonuçlar vermez.

4- Bir grup kendi istemediği yönlerini, düşmanlara hem gerçekte, hem de fantezide yansıtır. Grupların anlaşma sürecinde bu yansıtmalar görülebilir. Bu nedenle karşı grubu algılamada düşman gruplarda yansıtma psikolojisi sıklıkla görülen bir şeydir.

5- Birbirine karşı olan gruplarda birbirlerine yönelik açık veya üstü örtülü saldırganlık vardır. İlk oturumlarda karşılıklı aşağılama görülebilir ve bu da ayrılığı getirir. “Akordeon fenomeni” denilen olgu doğrultusunda gruplar ritmik bir biçimde yakınlaşıp, uzaklaşırlar.

Bir etnik grup diğer etnik grubun seçilmiş travmasını anlayıp ona empati gösterirse bu ilişkilerin düzelmesinde önemli rol oynayabilir. Empati en kolay anlatım biçimiyle karşıdakinin yerine kendini koyabilmek demektir. Yapılan yanlış için özür dilemek ya da kendisi için yapılan affediş davranışını kabul etmek demektir. Yani sosyal anlamıyla empati toplum olabilme yolundaki en önemli davranışlarından biridir

Facebook Yorum

Yorum