Onderzoekers hebben de laatste jaren meer dan genoeg materiaal om te kijken naar rellen en hoe ze tot stand komen: In Ferguson natuurlijk maar ook in Londen en Parijs werd stevig gereld. Er zijn voor de hand liggende redenen voor het ontstaan van rellen – zoals de woede over de onnodige dood van iemand uit een minderheidsgroepering – maar er zijn ook minder zichtbare processen gaande.

Ken Eisold, psychoanalyticus die groepsgedrag heeft bestudeerd: “Het gebeurt eigenlijk de hele tijd. Ook intelligente en hoog opgeleide mensen zijn vatbaar voor groepsdruk. Daarachter ligt de behoefte deel te zijn van een grotere groep.” Volgens Eisold zijn het vaak maar een paar impulsieve individuen die een harmonieus protest doen omslaan in een agressief protest. ”De wens te ontladen speelt mee. Ineens komt er een soort ‘toestemming’ om je vrijer te gedragen. De meeste mensen leven een keurig leven en houden zich aan de wet. Totdat de kans zich voordoet zich meer te uiten dan ze normaal doen. Het lijkt een korte fase van euforie.”

Stephen Reicher van de universiteit van Schotland zegt dat er ook maatschappelijke aspecten aan rellen ten grondslag liggen. “Er zijn veel theorieën over groepsgedrag waarin gesteld wordt dat rellen lukraak ontstaan door emotionele, irrationele mensen. Maar in feite is er een structuur, zit er logica achter. De mensen die zich verdrukt voelen, tonen hún perspectief. Martin Luther King zei over rellen dat ze de stem van de onderdrukten symboliseren – dat ze op die manier hun macht tonen, omdat ze verder geen macht hebben.”

Volgens Reicher bestaan groepen die rellen uit een klein subgroepje mensen die snel tot agressie overgaan en vele anderen die vreedzaam willen protesteren. “Als de politie iedereen als gevaarlijk behandelt en ze proberen de groep te verspreiden, wordt het alleen maar erger. Alleen al de aanwezigheid van bewapende politie zet kwaad bloed. Wat je moet doen is de groep zo goed mogelijk doorzien en op kleine schaal interveniëren.”

In augustus deed het hoofd van de politie dat in Ferguson. Toen ontstonden er minder rellen.