Dit is een origineel bericht van Open Universiteit
Mensen met seksuele problemen van psychische aard kunnen beter worden geholpen door de therapie ook te richten op hun onbewuste gedachten, naast de gedachten waarvan zij zich bewust zijn. In de seksuologie gebeurt dit nog weinig, maar experimenten hiermee in andere vakgebieden van de klinische psychologie leveren goede voorlopige resultaten op. Dit betoogt prof. dr. Jacques van Lankveld in zijn oratie ‘Het onbewuste in de klinische psychologie opnieuw beschouwd: onbewust onbekwaam?’ Hij spreekt zijn oratie uit op 22 juni 2012 als hoogleraar klinische psychologie aan de Open Universiteit.
‘Verkeerde’ gedachten
Seksuele problemen zoals erectiestoornissen en verminderd seksueel verlangen kunnen lichamelijke oorzaken hebben, maar zijn ook vaak van psychische aard. In deze gevallen gaat men er in de seksuologie, het vakgebied van Van Lankveld, vanuit dat deze problemen worden veroorzaakt door ‘verkeerde’ gedachten waarvan cliënten zichzelf bewust zijn. ‘Men zou echter ook gedachten en associaties moeten beïnvloeden waarvan cliënten zich niet bewust zijn. De bewuste en onbewuste gedachteprocessen stroken niet altijd met elkaar. En soms voeren gedachten uit het bewuste deel de overhand, soms gedachten uit het onbewuste deel. In dat geval is men dus onbewust onbekwaam. Voor een effectieve behandeling is het belangrijk om beide gedachteprocessen in samenhang te diagnosticeren en te behandelen’, zo stelt Van Lankveld.
Minder terugval
Tot voor kort was het echter moeilijk om het onbewuste deel van de menselijke gedachtestroom te beïnvloeden, je kunt er moeilijk ‘bij komen’. Maar in verschillende vakgebieden van de klinische psychologie wordt geëxperimenteerd met nieuwe interventietechnieken die zich richten op dit deel van de gedachteprocessen. Deze relatief eenvoudige trainingen leveren goede resultaten op. Een voorbeeld: zware drinkers moeten op een computer foto’s bekijken en op een stopknop drukken als ze een glas bier zien. Hierdoor wordt de persoon getraind om een stopsignaal af te geven bij het zien van een biertje, ook in het echt. Na afloop van de behandeling blijkt men minder te gaan drinken. Onbewuste gedachteprocessen nemen de overhand op momenten dat mensen minder controle over zichzelf hebben. Dat kan gebeuren onder invloed van alcohol, maar bijvoorbeeld ook tijdens sterke seksuele opwinding. Beïnvloeding van onbewuste gedachteprocessen heeft waarschijnlijk een positief effect op de mate van terugval. In de seksuologie is het gebruik van deze interventietechnieken gericht op onbewuste processen nog zeer pril. Van Lankveld pleit ervoor deze ook hier meer in te zetten.
Over Jacques van Lankveld
Prof. dr. Jacques van Lankveld (Gemert, 1954) werkte sinds 1980 als psycholoog in verschillende settings. In 1998 promoveerde Van Lankveld aan de Universiteit Leiden op het proefschrift Cognitive-behavioral bibliotherapy for sexual dysfunctions in heterosexual couples. Van 1998 tot 2003 was hij verbonden als seksuoloog en psychotherapeut aan het Academisch Ziekenhuis Maastricht. Tussen 2003 en 2006 werkte hij op het terrein van de forensische psychiatrie bij de Pompestichting in Nijmegen. Sinds 2007 bekleedde hij aan de Universiteit Maastricht de bijzondere leerstoel Seksuologie en vanaf 2008 was hij werkzaam als klinisch psycholoog bij PsyQ in Eindhoven. Sinds 1 december 2010 is hij hoogleraar klinische psychologie aan de Open Universiteit. Daarnaast is hij hoofdopleider psychotherapie bij RINO Zuid (Regionale Instelling voor Nascholing en Opleiding).
Bron: ANP Pers Support
