Seçim sonuçlarında beklenenin üzerinde değişim oldu. 7 Haziran seçimlerinde nasıl özel ve güçlü bir psikoloji oluşmuşsa, bu sefer de tersinden özel bir psikoloji oluştu. Seçmen son beş ayda Türkiye’de oluşan hale güçlü bir tepki verdi. AK Parti’yi Türkiye’nin istikrarı için vazgeçilmez gördü. Seçime % 88 gibi yüksek oranda katıldı. HDP, MHP oldukça fazla, CHP’ye ise sınırlı bir olumsuz tepki verdi.
Beş ayda ne değişir diyenler fena halde yanıldı. Önemli olanın zaman değil, seçimi etkileyecek dinamiklerin ve psikolojinin olduğunu unuttular. Seçim sonuçlarını etkileyecek yeni psikolojilerin oluştuğunu göremediler. Yeni seçim için risk alanlar kazandı. Yeni seçimin dinamikleri ile AK Parti’den giden oylar daha fazlasıyla geri döndü. Muhafazakar Kürtler geri döndü. Muhafazakar Türk milliyetçiler geri döndü. Sandığa gitmeyenler sandığa güçlü bir şekilde gittiler. Saadet Partisi ve BBP seçmeni AK Parti’ye yöneldi.
AK Parti seçimin tek başına büyük kazananı
Bu seçimin açık ve net kazananı AK Parti. Son altı ayda AK Parti’siz bir Türkiye’nin terör, ekonomi ve yönetim açısından riskli hale geldiği açıkça görüldü. Seçmen Davutoğlu’nun genel başkan olduğu AK Parti’ye güçlü bir şekilde yöneldi. AK Parti 7 Haziran seçimlerindeki hatalarını düzeltti. Güven verici şekilde seçmen karşısına çıktı. Türkiye’nin istikrarı için tek alternatif olduğunu gösterdi. Bu başarısında PKK ile başarılı mücadelesinin önemli etkisi oldu.
HDP seçimin en büyük kaybedeni
Bu seçimin en açık kaybedeni HDP. PKK’nın parçası olmanın bedelini ağır ödediler. Şehirleri savaş alanına çevirmenin, Suriye’de olup bitenleri Türkiye’ye taşıma yanlışının, çözüm sürecini bozan cephede yer almanın bedelini ağır ödediler. Hem oylarını, hem meşruiyetlerini, hem de pozitif psikolojilerini kaybettiler. “Ölümüz bile %13 oy alır” söylemlerinin boş olduğunu gördüler. Seçmenin dinamik olduğunu, yeniden karar verebileceğini onlar da görmüş oldu.
MHP hayır siyasetinin bedelini ödedi
MHP “hayır” siyasetinin, olumlu katkıda bulunmamanın, AK Parti ile işbirliği yapmamanın bedelini ağır ödedi. Türkiye’nin zor ve kritik döneminde olumlu siyaset üretme şansını fena halde harcamanın bedelini ödediler. Bu kadar kritik ve tarihi bir fırsatı kaçırmanın siyasal sonuçları olacaktır. Altı ayda önemli oranda oy ve milletvekili kaybetme, içeride tartışma başlatacaktır. Bahçeli’nin liderliği de tartışılmaya başlanacaktır.
CHP değişim arayan seçmenin ilgi alanına girmiyor
Ardışık iki seçimde de bu kadar radikal oy değişimi olmasına rağmen, CHP’nin oy değişimine uğramaması statik bir parti olduğu, umut vermediği, arayışı olan seçmenin ilgi duymadığı bir parti olduğu anlaşıldı. Kendisine sabit ve bağlı bir seçmen kitlesi var ama değişim arayan seçmene ümit vermediği açığa çıktı. İki seçimdeki bu değişmeme durumuna bir arada bakıldığında, CHP’nin yen siyasetlere ihtiyaç duyduğu açık. Bu sonuçlarla, CHP içinde de liderlik tartışması başlayacaktır.
Seçimin doğuracağı sonuçlar
Bu sonuçlar AK Parti’nin Türkiye siyasetinde kalıcılığı sağlam hale geldi. Erdoğan ve Davutoğlu birlikteliğinin önü kalıcı şekilde açılmış oldu. Erdoğan’ın yeniden seçime gitme sürecine önderlik etmesi unutulmaz bir siyasal liderlik örneği oldu. Davutoğlu ise bu kadar yüksek oy oranı ile seçim kazanarak siyasal kariyerini kalıcı hale getirmiş oldu.
Bu seçim sonuçları ile yeni Türkiye’yi inşa etme sürecine girmiş olduk. Muhalefet partileri iç sorunlarıyla uğraşırken, AK Parti yeni anayasa dahil Türkiye’nin yapısal problemlerini çözmeye odaklanmalıdır.