Προκαταβολή του τρίτου μνημονίου είναι τα μέτρα που παρουσίασε η κυβέρνηση στους πιστωτές και θα ενσωματωθούν στο μεγαλύτερο πακέτο που θα συμφωνηθεί αργότερα και θα συνοδεύει τη νέα δανειακή σύμβαση.
Με αυτό το πακέτο των μέτρων, το ύψος των οποίων δεν έχει γίνει γνωστό, αλλά στην τριετία (έως τα τέλη του 2018) ξεπερνά πιθανόν τα 15 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση «αγόρασε»:
1. Την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την επόμενη δανειακή σύμβαση.
2. Τη διατήρηση του τραπεζικού συστήματος στη ζωή από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Αυτά υπό την αίρεση ότι θα υπάρξει, τελικά, συμφωνία με την Ευρωζώνη, η οποία θα περάσει από κάποια «εχθρικά» κοινοβούλια, και τα μέτρα θα ψηφιστούν από τη ελληνική Βουλή. Οπως είπε ο νέος υπουργός Οικονομικών κ. Τσακαλώτος, την επόμενη εβδομάδα θα έρθουν προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο τα φορολογικά και τα συνταξιοδοτικά μέτρα, καθώς και ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Σε αυτήν τη φάση, η κυβέρνηση δεν παίρνει μέτρα για να επιτύχει συγκεκριμένο δημοσιονομικό στόχο, αφού οι στόχοι για φέτος και για τα επόμενα χρόνια θα καθοριστούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το νέο πρόγραμμα. «Πάρτε τώρα όσα περισσότερα μέτρα μπορείτε, δεν πρόκειται να περισσέψουν. Μετά θα κάνουμε τον λογαριασμό και θα δούμε τι άλλο χρειάζεται», είναι η λογική με την οποία κινήθηκαν οι πιστωτές σε αυτήν τη φάση. Μπορεί η κυβέρνηση να το εμφανίζει αυτό ως αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για απλό ρεαλισμό. Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ είναι ανέφικτος, λόγω των επιπτώσεων που έχουν στην οικονομία οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων και ο άμεσος κίνδυνος χρεοκοπίας. Δεδομένης της αβεβαιότητας, τα τεχνικά κλιμάκια δεν μπήκαν στον κόπο να προσδιορίσουν στόχους και να υπολογίσουν δημοσιονομικό κενό και απαιτούμενο ύψος μέτρων.
Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο το θέμα της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης, πώς δηλαδή θα πληρωθούν τα ομόλογα που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και λήγουν στις 20 Ιουλίου. Το συνολικό ποσό ανέρχεται (κεφάλαιο και τόκοι) σε 4,2 δισ. ευρώ. Τα μόνα άμεσα διαθέσιμα χρήματα είναι τα κέρδη από ελληνικά ομόλογα που επιστρέφουν στην Ελλάδα η ΕΚΤ και οι ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Ποσό 1,9 δισ. ευρώ είναι άμεσα διαθέσιμο στον ESM, ενώ άλλα 1,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να τα δώσουν τα κράτη-μέλη στον ESM, κι αυτός εν συνεχεία στην Αθήνα. Επίσης, στις 13 του μηνός πρέπει να καταβληθεί δόση του ΔΝΤ, ύψους 450 εκατ. ευρώ, ενώ έως το τέλος του μήνα θα πρέπει να πληρωθούν στο Ταμείο οι δόσεις που δεν πληρώθηκαν τον προηγούμενο μήνα (1,6 δισ. ευρώ). Από τις 24 έως τις 31 Ιουλίου, το Δημόσιο πρέπει να καταβάλει περί τα 2 δισ. ευρώ σε μισθούς, συντάξεις και επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων. Με άλλα λόγια δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πώς θα αποτραπεί ο κίνδυνος εσωτερικής στάσης πληρωμών και εξωτερικής χρεοκοπίας, και μάλιστα έναντι του ΔΝΤ και της ΕΚΤ.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της διευθέτησης του χρέους, το οποίο επικαλείται η κυβέρνηση, θα αποτελέσει μέρος της διαπραγμάτευσης του τρίτου μνημονίου, θα συνίσταται στην επιμήκυνση της περιόδου μη καταβολής τοκοχρεωλυσίων και της διάρκειας των δανείων, και θα συναρτηθεί με την υλοποίηση προαπαιτούμενων. Το σχέδιο είναι παλιό, συζητείται από τις αρχές του 2014, αλλά τότε «κόλλησε» στις αντιδράσεις της Γερμανίας και άλλων κρατών, οι οποίες εξακολουθούν να θέτουν προσκόμματα.