Μάταια οι κεντρικές τράπεζες των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου διατηρούν το βασικό κόστος δανεισμού κοντά στο μηδέν και έχουν προχωρήσει σε τονωτικές ενέσεις της τάξεως των δεκάδων δισ. δολαρίων, ευρώ, γιεν ή γουάν για να ενισχύσουν τη δραστηριότητα στην πραγματική οικονομία. Αυτές οι ενέσεις ρευστότητας έχουν παραμείνει μπλοκαρισμένες στις χρηματοοικονομικές αγορές, προκαλώντας διάφορες στρεβλώσεις που δεν απεικονίζουν την πραγματικότητα. Πηγή των οικονομικών προβλημάτων από την Ασία μέχρι τη Δύση είναι η κόπωση των καταναλωτών που έχει πυροδοτήσει ένα σπιράλ με πτωτικές τιμές στις ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου.

Πέρυσι, ο αρθρογράφος των Financial Times, Μάρτιν Γουλφ, ονόμασε το φαινόμενο «σύνδρομο χρόνιας ανεπάρκειας στη ζήτηση». Προ διετίας ο Λάρι Σάμερς μίλησε για διαρκή οικονομική στασιμότητα. Παραδόξως, οι κεντρικές τράπεζες αγωνιούν σήμερα να ενισχύσουν τις τιμές σε φυσιολογικά επίπεδα αντί να τις δαμάσουν από μια ξέφρενη άνοδο, όπως συνέβαινε κάποτε.

Σε εαρινή έκθεση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε πλέον θέσει ανοικτά το πρόβλημα, προειδοποιώντας πως όλος ο κόσμος έχει εισέλθει σε μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλής ανάπτυξης εξαιτίας της υποτονικής αύξησης στην παραγωγικότητα, την απασχόληση και τους μισθούς. «Οι ρυθμοί ραγδαίας ανάπτυξης στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και αρχές του ’00 -οι οποίοι πυροδοτήθηκαν από τη μεγάλη άνθηση της τεχνολογίας- είναι απίθανο να επαναληφθούν». Στο ετήσιο συμπόσιο των κεντρικών τραπεζιτών που έλαβε χώρα στο Τζάκσον Χολ των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, ο Ινδός κεντρικός τραπεζίτης Ραγκουράμ Ρατζάν δήλωσε πως οι κεντρικές τράπεζες έχουν εξαντλήσει κάθε εργαλείο για να θεραπεύσουν τις οικονομίες τους. Ηρθε, συμπλήρωσε ο ίδιος, η στιγμή να προχωρήσουν οι κυβερνήσεις σε δημοσιονομικά μέτρα στήριξης.

Ακόμη και στις ΗΠΑ, οι οποίες παρουσιάζουν πιο ζωηρούς ρυθμούς ανάπτυξης από την Ευρωζώνη, την Ιαπωνία ή την Κίνα, η ζήτηση είναι υποτονική με βάση τα ιστορικά δεδομένα.

Μια εξήγηση είναι το τέλος του ασυγκράτητου δανεισμού των προηγούμενων ετών. Και είναι μια χρονοβόρος διαδικασία, ιδιαίτερα όταν παράλληλα αυξάνονται τα φορολογικά βάρη στο πλαίσιο πολιτικών απότομης λιτότητας.