Την ασθένειά τους έρχεται να «επιδεινώσει» η απουσία κάποιου στενού, δικού τους ανθρώπου που θα τους επισκεφθεί, θα ενδιαφερθεί, θα τους χαμογελάσει, θα μεριμνήσει για τη ζωή τους «μετά το εξιτήριο». Στην πλειονότητά τους είναι ηλικιωμένοι με χρόνια νοσήματα που ένα επείγον πρόβλημα υγείας -εγκεφαλικό επεισόδιο, κάταγμα ισχίου- τους έστειλε στο νοσοκομείο. Δεν έχουν συγγενείς να τους φροντίσουν και έτσι μένουν ακόμα και μήνες μετά την ολοκλήρωση της νοσηλείας τους, «εγκλωβισμένοι» στους θαλάμους του νοσοκομείου. Το φαινόμενο που καλούνται καθημερινά να αντιμετωπίσουν οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων, εντείνεται με την πάροδο των ετών και καταδεικνύει με ένταση την απουσία ενός οργανωμένου συστήματος μετανοσοκομειακής φροντίδας.
«Είναι ένα οξύτατο πρόβλημα για τα νοσοκομεία και το βρίσκουμε κάθε μέρα μπροστά μας» αναφέρει στην «Κ» ο καθηγητής, συντονιστής διευθυντής του Ε΄ Παθολογικού Τμήματος του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», κ. Αθ. Σκουτέλης. Οπως εξηγεί «τυπικά για ασθενείς μη περιπατητικούς που η νοσηλεία τους έχει ολοκληρωθεί, δεν μπορεί το ΕΚΑΒ να τους διακομίσει σπίτι εάν δεν υπάρχει συνοδός. Οπότε παραμένουν σε νοσοκομείο για κοινωνικούς και όχι για ιατρικούς λόγους. Μόνο τώρα έχουμε στην κλινική μας δύο άστεγους που περιθάλπουμε. Κάποιοι ασθενείς μένουν εβδομάδες, κάποιοι μπορεί να μη φύγουν ποτέ... Η αδικαιολόγητη παράταση της νοσηλείας τους έχει επιπτώσεις κυρίως στη δική τους υγεία, αφού κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να προσβληθούν από κάποια ενδονοσοκομειακή λοίμωξη».
«Eίναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα με πολλές πτυχές» λέει στην «Κ» ο Κ. Συρίγος, καθηγητής και διευθυντής της Γ΄ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής και της Ογκολογικής Μονάδας του νοσοκομείου «Σωτηρία». «Υπάρχει εμφανώς η ανθρωπιστική πτυχή, η οικονομική πτυχή, γιατί απασχολείται για μη ιατρικούς λόγους ένα “ακριβό στη λειτουργία του” κρεβάτι του ΕΣΥ. Υπάρχει και η επιστημονική πτυχή, αφού αναπτύσσονται πολυανθεκτικά μικρόβια». Στις 50 εισαγωγές ασθενών που θα γίνουν κατά την εφημερία της δικής του κλινικής, θα υπάρχει μία που ο ασθενής θα μείνει καιρό στο νοσοκομείο, αφού δεν έχει κάποιον να τον φροντίσει. Εκτιμά ότι περίπου το 10% των κλινών του «Σωτηρία» είναι κατειλημμένο από τέτοιες περιπτώσεις. «Εχω δει ασθενείς που έζησαν το υπόλοιπο της ζωής τους στην κλινική χωρίς να υπάρχει ιατρικός λόγος. Και μιλάμε για κλινική τριτοβάθμιας περίθαλψης. Και αυτοί οι άνθρωποι απλώς χρειάζονται κάποιον να τους ταΐζει και να τους καθαρίζει» λέει ο κ. Συρίγος.
Την ευθύνη να βρεθεί λύση αναλαμβάνουν οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων. Στον «Ευαγγελισμό», η σχετική υπηρεσία μπορεί να κληθεί να αντιμετωπίσει ακόμα και πέντε περιστατικά τον μήνα. Οπως ανέφερε στην «Κ» κοινωνική λειτουργός του νοσοκομείου, γίνεται μία κοινωνική έρευνα σε συνεργασία με τα αστυνομικά τμήματα και τους γείτονες του ασθενούς για να εντοπιστούν συγγενείς του. Εάν δεν βρεθεί κανείς, ξεκινούν οι διαδικασίες εύρεσης μιας θέσης σε κάποιο ίδρυμα που θα αναλάβει την περαιτέρω φροντίδα τους.
«Κάθε κοινωνική υπηρεσία έχει κατάλογο με ιδρύματα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Για την Αθήνα υπάρχουν περίπου 20 σχετικά ιδρύματα και συχνά λίστα αναμονής» επισημαίνει στην «Κ» ο διευθυντής της ΣΤ΄ Ορθοπεδικής Κλινικής του ΚΑΤ, Μιχ. Κούρτης και ενώ «παλαιότερα υπήρχε η δυνατότητα να συνεχίσουν νοσηλεία σε κλινικές του ΙΚΑ, λόγω της κρίσης και των αλλαγών του συστήματος αυτό ανατράπηκε».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η απουσία δομών μετανοσοκομειακής φροντίδας γι’ αυτούς τους ασθενείς είναι σχεδόν πλήρης. Ετσι, οι μόνες λύσεις είναι ο ιδιωτικός τομέας που σε πολλές περιπτώσεις είναι απαγορευτικός για οικονομικούς λόγους, κάποια προνοιακά ιδρύματα μη κυβερνητικών οργανώσεων και ελάχιστα κρατικά προνοιακού χαρακτήρα με πολλά προβλήματα».