Karne döneminde çocuğa yaklaşımın onun psikolojik yapısı üzerinde çok önemli bir
etki yarattığını belirten Psikolog Ferahim Yeşilyurt, ebeveynlerin karne
sürecini sağlıklı şekilde değerlendirmesinin önemine dikkat çekiyor.

Her başarısızlığın yeniden
değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Yeşilyurt, “Bu değerlendirme de
eksiklerinizi görmenizi, eksikleri gidermek için yeni planlamalar ve çalışmalar
yapmanızı sağlayarak sonuçta başarıya ulaşmanızı sağlar. Eğer eksiklerimizi
göremezsek, tekrar aynı durumla karşılaşabiliriz” diyor ve şöyle devam ediyor:

“Ancak pes ettiğinizde
yenilmişsiniz demektir. Başarı kadar başarısızlıklar da doğaldır. Bu durumu
kabul ettiğinizde sorunlara daha uygun çözümler bulabilir, daha uygun önlemler
alabilirsiniz. Her başarısızlık daha sonraki başarılar için bir yol
göstericidir, bir uyarıdır. Öğrencinin kendine kızması, ders başarısındaki
düşmenin sorumluluğunu kendi dışındaki nedenlere bağlaması ve olumsuz duygulara
kapılması fayda sağlamayan yaklaşımlardır. Başarısızlıklar karşısında olumsuz
duygulara kapılıp pes ettiğinizde, sonraki yenilgiler de kaçınılmaz olacaktır.”

Peki, başarısızlık durumunda
çözüme nasıl gidilmeli? Psikolog Yeşilyurt’un değerlendirmesi ve önerileri:
“Sorun üzerinde vakit kaybetmektense çözüm üzerinde odaklaşmaya çalışın. Ders
başarısındaki düşme nedeniyle kendinize kızmak, kendi dışınızdaki nedenler
bulmak ve bunun bir ceza olduğunu düşünmek yerine şu anki durumu nasıl
istediğiniz hale çevirebilirsiniz sorusuna yanıt aramaya çalışın. Kendi
kendinizin en iyi dostu olun. Derslerinde istediği başarıyı gösteremeyen bir
öğrenci ‘çok aptalca hatalar yaptım, derslerimi başaramadım, ben başarısız bir
öğrenciyim’ gibi kendisini kötü hissetmesine neden olabilecek ifadeler yerine
‘bazı hatalar yaptım ve bunları düzelteceğim, bu dönem istediğim başarıyı
gösterememiş olmam benim başarısız bir öğrenci olduğumu göstermez’ gibi daha
umut dolu ifadeleri kullanabilirler.

Sorumluluğu üzerinize alın.
Sorgulama yapmak için ilk yapılması gereken, sorumluluğu üzerinize almaktır.
Derslerinde başarılı olan öğrenciler ile başarısız olan öğrenciler üzerinde
yapılan bir araştırmada başarılı öğrencilerin başarılarından dolayı kendilerini
sorumlu hissettikleri, başarısız olan öğrencilerin ise sorumluluğu kendi
dışlarında aradıkları bulunmuştur.

İyi bir sorgulama ile derslere
hazırlık döneminde hangi alanlarda eksiklerinizin olduğunu tespit edebilir ve bu
eksiklerinizi gidererek başarılı olabilirsiniz.”

ZAYIF KARNE KARŞISINDA
NE YAPILMALI?
Ferahim Yeşilyurt’a göre, öncelikle dönem sonunda
alınan karnenin, çocuğun karnesi olmasının yanı sıra, ailenin ve eğitim
sisteminin de karnesi olduğu unutulmamalı. Çünkü öğrencinin başarısında ailenin
de önemli bir yeri var. Aile içi ilişkilerin sağlıklı olduğu, çocuğun kişiliğine
saygıda bulunulan ve çocuğun kendini geliştirmesinin desteklendiği bir ailede
başarının da o oranda yüksek olması bekleniyor. Notlar düşükse genellikle bu
durumdan öğrenci sorumlu tutuluyor, eleştirilip, suçlanıyor. Oysa yapılması
gerekenin, karnedeki düşük notların nedenlerinin ana-baba-çocuk üçgeninde
değerlendirilmesi olduğunu belirten Psikolog Ferahim Yeşilyurt’un önerileri ise
şöyle:

“Öncelikle anne-babalar şu
soruları kendilerine sorabilirler:

a) Acaba çocuğuma kitap okuma konusunda
iyi bir model olabildim mi? (Unutmayın, çocuklar nasihatten ziyade gördüklerini
öğrenirler.)
b) Ona ders çalışma sorumluluğunu verebildim mi? (Yoksa çocuğun
yapılmayan ödevini ondan daha çok kaygılanıp biz mi yaptık?)
c) Ona aile
içinde yoğun kavga ve çatışmaların olmadığı sağlıklı bir aile ortamı
yaratabildik mi?
d) Ara sınavlardan düşük not aldığında onu eleştirip,
yargıladık mı? (Yoksa birlikte konuşup, konuyu çözmeye mi çalıştık?)
e) Onun
özgüvenini kazanmasına yardımcı olabildik mi? (Yoksa sürekli eleştirip,
azarladık mı?)

"İLETİŞİM İYİYSE ÇÖZÜM
KOLAY OLUR"
Bu değerlendirmeler anne-baba arasında yapılabilir.
Diğer taraftan çocukla bu sonuçların nedenleri üzerinde konuşulabilir. Eğer
aile-çocuk iletişimi iyiyse, çocuk bu sonucun alınmasındaki kendi rolünü görüp,
değerlendirmesini yaparak gerekli sorumluluklarını alacaktır. Unutulmaması
gereken bir nokta; alınan karne notlarının telafisinin her zaman mümkün olduğu,
gelecek dönemlerde yükseltebileceği olmalıdır. Karne çocuğun tüm performansını
yansıtmaz. Yani notları çok yüksek bir çocuğa, hayatta çok başarılı olacağı
söylenemez. Notlara göre aileler bazen çok katı cezalar verebiliyorlar ya da
çocuk sınıfı geçti diye çok büyük ödüller alabiliyorlar. Notlar
değerlendirilebilir ancak çok fazla abartılmamalıdır. Karnesi kötü olsa da
çocuğunuza her durumda yanında olacağınızı hissettirmelisiniz. Çocuğunuzla
ilişkinizi iyi tutarak karne sonrası oluşabilecek bir krizi önleyebilirsiniz.”