Lise öğrencilerini üniversiteyle buluşturacak olan YGS'ye sayılı gün kala hem aileler, hem de çocuklar telaş içinde. Sabah Gazetesi'nden Esra TÜZÜN yakşalan YGS ile kaygı düzeyi artan öğrencilerin durumunu Prof. Dr. Gülden Güvenç ile konuştu.

Yükseköğretime Geçiş Sınavı'na 20 gün kala, Feyziye Mektepleri Vakfı Işık Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gülden Güvenç ailelere tüyolar verdi...

Sınavın 1 Nisan'da olması ilginç değil mi?

Bu tür şakalarla karşılaşmak bizi zorluklarla baş etmeye hazırlıyor. Hayatımızda böyle şakalarla devamlı karşılaşacağımıza göre şimdiden hazırlanmakta yarar var diye düşünüyorum.

İYİ UYUMAK GEREKİR

Sınava girilecek okulu, sırayı önceden görmek daha çok heyecanlanmaya sebep olabilir mi? Bu sınavı abartmamak daha doğru değil mi?

Sınava girilecek mekanı önceden görmenin etkisi kişilere göre değişebilir. Bazı adayları aşırı duyarlılaştırırken, bazılarını da kendilerini duruma hazır hissetmeye yöneltir.

Sınav öncesi iyi uyku başarı getirir mi?

Sınavdan birkaç gün önce vakitli uyumak ve dinlenmek, bedenimizi ve psikolojimizi sınava hazırlamak açısından yararlı olur. Araştırmalar, aşırı uykusuzluğun fiziksel ve psikolojik yoksunluğa yol açabileceğini göstermiştir.

NEFES ALMAYA İHTİYAÇLARI VAR

Maddi anlamda çok ödün vermiş bir ailenin, bunu sürekli çocuğa hatırlatması çocuğun psikolojisini bozar mı?

Çocuk başarısızlık korkusu yaşayabilir ve devamlı bunu düşünmek zorunda kalabilir.

Çocukların aileleriyle sergiye, sinemaya, gezmeye gitmesi motivasyonlarını artırır mı?

Yoğun bir çalışma temposu içinde olan öğrenci tabii ki nefes almaya gereksinim duyar. Dolayısıyla ebeveyniyle birlikte yorucu olmayan etkinliklere katılması, gezilere gitmesi kendini iyi hissetmesini sağlayıp yararlı olacaktır.

MOTİVE ETMEK İÇİN YAKINLAŞMAK LAZIM

Sınava hazırlanırken flört eden gençlere aileleri ciddi tavır koymalı mı?

Flört etmek de yaşamamızın doğal bir parçası. Gençlerin sevdiklerinden koparılması hiç de iyi olmaz; bu onları üzecektir. Ancak, bir yandan da derslerine çalışmaları gerekiyor. Anne-babalar bu konuda çözüm üretebilmeli.

SORUNUN NEDENİ ÖĞRENİLMELİ

Aileler, hiç sınav motivasyonu olmayan öğrencilere ne yapabilir?

Motivasyonunun neden düşük olduğunu anlayabilmek için çocukla konuşmak ve duygularını anlamak gerekir. Motivasyon azlığı, kazanamama endişesinden mi geliyor, anne-baba baskısından mı kaynaklanıyor? Bunu anladıktan sonra çözümler geliştirmekte yarar var.

AİLELERE ÖNERİLER

 Çocuklara fiziksel ve psikolojik olarak rahat bir ortam hazırlayın. Beslenmesi, uyku düzeni ve çalışma ortamlarına özen gösterin.

 Arada dinlenebilmeleri için severek yaptıkları etkinliklere izin verin.

 Çocuğunuza sürekli sınavdan söz etmeyin.

 Ne olursa olsun onlardan sevgi ve ilginizi esirgemeyin.

DERSLERİNE ARA VERİP GEZMEYE DE GİTMELİLER

Aileler, sınava hazırlanan çocuklarının arkadaşlarıyla dışarı çıkmasına izin vermeli mi?

Makul saatlerde, çalışmalarına ara verip dinlenebilmek için arkadaşlarıyla dışarı çıkması iyi olur. Ancak, tabii ki bunu abartmamak gerekir. Sınava hazırlık süreci hem dinlenmeyi, hem de tekrar derslere dönüp odaklanmayı gerektirir.

Evde devamlı sınav konuşulması stresi artrır mı?

Evet, çocuklar hazırlık sürecinde zaten yeterince sınav kaygısı yaşıyor. Bunun üstüne bir de devamlı sınav hakkında konuşulursa bunalması çok doğal.

"Biz zaten sana güveniyoruz; kazanacaksın" demek stresi azaltır mı yoksa omuzlarına daha çok yük mü bindirir?

Böyle bir yaklaşım öğrencideki stresi azaltabilir de artırabilir de. Bu beklenti "Biz sana güveniyoruz, sınavı kazanmasan da dünyanın sonu değil" şeklinde ifade edilirse çocuğu rahatlatacaktır. "Biz sana güveniyoruz, nasıl olsa sınavı kazanırsın" ifadesi ise çocuğun başarı kaygısını artırabilir.

SINAVDA ÖLÇÜLEN ŞEY ZEKA DEĞİL GELİŞEN BECERİLERDİR

Zeki çocuk çalışmasa bile başarılı olabilir mi?

Sınav başarısı sistemli çalışmaya bağlı. Üniversiteye giriş sınavları da zaten bunu gerektiriyor. Ölçülen şey, zeka değil, egzersizi yapılmış olan becerilerdir. Çocuğun sınavın gerektirdiği kalıplara uyum göstermesi gerekir.

Sınav daha önemli diye spor yapmayan, dershaneden eve bile arabayla alınan çocuklar için yazın sıkı bir spor programı uygulanmalı mı?

Bu program çocuğa bağlı olmalı. Çocuk istiyorsa bol, bol spor yapsın, istemiyorsa hoşlandığı şeyleri yapabilmesi için olanak tanınsın.

DERSLERİNE ARA VERİP GEZMEYE DE GİTMELİLER

Aileler, sınava hazırlanan çocuklarının arkadaşlarıyla dışarı çıkmasına izin vermeli mi?

Makul saatlerde, çalışmalarına ara verip dinlenebilmek için arkadaşlarıyla dışarı çıkması iyi olur. Ancak, tabii ki bunu abartmamak gerekir. Sınava hazırlık süreci hem dinlenmeyi, hem de tekrar derslere dönüp odaklanmayı gerektirir.

Evde devamlı sınav konuşulması stresi artrır mı?

Evet, çocuklar hazırlık sürecinde zaten yeterince sınav kaygısı yaşıyor. Bunun üstüne bir de devamlı sınav hakkında konuşulursa bunalması çok doğal.

"Biz zaten sana güveniyoruz; kazanacaksın" demek stresi azaltır mı yoksa omuzlarına daha çok yük mü bindirir?

Böyle bir yaklaşım öğrencideki stresi azaltabilir de artırabilir de. Bu beklenti "Biz sana güveniyoruz, sınavı kazanmasan da dünyanın sonu değil" şeklinde ifade edilirse çocuğu rahatlatacaktır. "Biz sana güveniyoruz, nasıl olsa sınavı kazanırsın" ifadesi ise çocuğun başarı kaygısını artırabilir.

SICAK DUŞ VE ILIK SÜT RAHATLATIR

Sınavdan bir gün önce her zaman uyuduğumuz saatte mi yoksa daha erken bir saatte mi uyunmalı?

Genelde kişilerin alışık oldukları davranışları ve tempoyu izlemesi, yaşadıklarını abartmaması daha iyi olur. Ancak, kişi aşırı heyecan nedeniyle bir türlü uyuyamıyorsa, bu durum onu yıpratacak ve yoracaktır. Dolayısıyla, kendisini yatıştıracak yollara başvurabilir. Sıcak duş almak, ılık süt ya da ıhlamur-papatya gibi bitkisel çaylar içmek iyi gelebilir.

DİKKATİNİ TOPLAMALI

Sınavda dikkatin dağılması, alınacak sonucu ne kadar etkiler?

Böyle bir durum tabii ki iyi olmaz. Adayların bu tür bir durumda ne derece etkileneceği bilinemez. Önemli olan dikkatinin dağıldığını fark eder etmez tekrar geri kazanmanın yolunu bulmaktır. Bu da yine kişinin kendi geliştirmesi gereken bir beceridir. Belli şekillerde düşünerek endişemizi artırabileceğimiz gibi azaltabilir ve dikkatimizi esas işimize odaklayabiliriz. Kendimize vereceğimiz komut önemli.