In de literatuurstudie stelt Duyck vast dat gebrekkige studieoriëntering niet toegeschreven wordt aan de vroege differentiatie van studierichtingen. De studie gaat in tegen de geplande onderwijshervorming van Vlaams minister Pascal Smet (SP.A), die voorstelt om studierichtingen later te onderscheiden.

'Er moet meer aandacht zijn voor het cognitieve aspect in de discussie', vindt Duyck. Ook Itinera pleit voor een 'betere en professionelere individuele oriëntering op basis van een inschatting van cognitieve vaardigheden, die niet besmet (mag) zijn door sociale discriminatie'.

'Het onderwijsdebat in Vlaanderen wordt gedomineerd door sociologische argumenten', vindt Duyck. 'Er moet een mentaliteitswijziging komen om het klassieke watervalsysteem tegen te gaan. Het effect van uitstel op die argumenten is vrij zwak.'

'Vroege differentiatie bevordert leerprestaties'

Er werd ook vastgesteld dat een vroege differentiatie van studierichtingen een positief effect heeft op de leerprestaties. 'Leerlingen vroeg groeperen op basis van cognitieve capaciteiten, leidt tot betere leerprestaties en hogere scores op taal- en wiskundetests', klinkt het. 'Door uitstel doe je een meerderheid van leerlingen onrecht aan.'

Itinera doet drie aanbevelingen, met als eerste een vroege differentiatie tussen leerlingen en studierichting. 'Daardoor zitten meerlingen met gelijkaardige cognitieve vaardigheden samen.'

Verder moet volgens Itinera sterker ingezet worden op een mentaliteitswijzingen bij ouders en leerkrachten én moeten TSO en BSO-richtingen opgewaardeerd worden. Tot slot moet er zo vroeg mogelijk ingezet worden op taalonderwijs.