CEMAL AŞAN - Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Odtü) Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Karancı, "Van'da insanların dini inançlarının çok olması depreme dayanıklılığı artıran bir faktör olarak ortaya çıktı" dedi.
Van'da 2 yıl önce yaşanan depremlerden sonra kente gelerek insanlara psikososyal alanda destek veren ve sosyolojik araştırmalar yapan Prof. Dr. Karancı, kentin, aradan geçen 2 yıllık sürede hayalet kent görünümünden kurtulduğunu söyledi.
Avrupa Birliği tarafından desteklenen "Afetlere karşı toplumsal dayanıklılığın artırılması" konusunda proje yürüttüklerini ve bu proje kapsamında insanların doğal afetlere karşı dayanıklılıklarını artıran faktörleri belirlediklerini vurgulayan Karancı, Van'da kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarında görevli kişilerin, afetlerde toplumsal dayanıklılık için önemli olan göstergeleri açıkladığını ifade etti.
Karancı, afetlere karşı dayanıklılığın daha çok fiziksel boyutlarıyla incelenen bir durum olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Binaların sağlamlığı, imar planları gibi konular genellikle inceleniyor. Ama biz toplumsal kırılma noktaları ve dayanıklılık açısından afetleri ele alıyoruz. Bunu nasıl değerlendirebiliriz ve nasıl daha ileriye götürebilir, güçlendirebiliriz, bunun araştırmasını yapıyoruz. Yaptığımız çalışmalarda, hayırsever insanlar ve devlet tarafından gönderilen yardımların adil bir şekilde dağıtılmasının, afetlerin ardından insanların dayanıklılığını artırabileceği gibi bir konu ortaya çıktı. Bizim toplumsal dayanıklılıktan anladığımız sosyal göstergeler var. Mesela toplumun bağlarının iyi olması, sosyal desteğin iyi olması, ilişkilerin güvene bağlı olması gibi göstergeler var. Bu çalışmamız sonunda çıkaracağımız faktörlerle beş Avrupa ülkesinde sel, toprak kayması gibi farklı afetler üzerine çalışmalar yapılıyor. Böylelikle toplumsal dayanıklılığı gösterecek faktörlerin ne olduğunu ortaya çıkaracağız ve ülkemiz için de bilimsel geçerliği olan bir toplumsal dayanıklılık modeli oluşturacağız."
İnsanların psikolojik sağlıklarının iyi olmasının afetlere dayanıklılığı artırdığına dikkati çeken Karancı, "Van'da insanların dini inançlarının çok olması depreme dayanıklılığı artıran bir faktör olarak ortaya çıktı" diye konuştu.
Karancı, insanlarda dini inancın güçlü olmasının, yıkıma dayanabilme direncini ortaya çıkardığını bildirerek, toplumsal açıdan da aile bağlarının, aşiret yapısının güçlü olması gibi nedenlerin farklı bir faktör olduğunu dile getirdi.
"İnanç ve kadercilik, bir bakıma afet sonrası travmayı atlatmak için çok olumlu bir şey" diyen Karancı, aşırı derecede kaderciliğin ve 'bana bir şey olmaz' düşüncesinin afetlere hazırlık konusunda olumsuz bir durum olduğunu sözlerine ekledi. - Van