(VTC News)- “Hãy biết rằng cuộc sống này có thoải mái hay không là do ở cách nghĩ của chính bạn mà thôi. Đừng vội chết khi bạn chưa kịp sống, đừng vội bó tay khi chưa kịp cố gắng hết mình”- Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, Khoa Tâm lý giáo dục, ĐH Sư phạm TP.HCM chia sẻ.

Xung quanh hàng hoạt những vụ tự tử đau lòng của các nữ sinh trong thời gian gần đây, phóng viên VTC News đã có cuộc trao đổi với thạc sĩ tâm lý Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu về sự việc này.

  Thạc sĩ Tâm lý Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu
- Hàng loạt nữ sinh tự tử trong năm 2012 vì những lý do khác nhau, thậm chí là những lý do rất nhỏ nhặt. Anh có suy nghĩ gì về điều này?

Tôi cảm thấy sốc nặng mỗi khi biết ở đâu đó lại thêm một học sinh tự kết liễu mạng sống của mình vì lý do nhỏ nhặt.

Tôi cảm thấy tức giận, đầu tiên là vì các em đã thiếu bản lĩnh và xem rẻ mạng sống của mình đến thế; nhưng tôi giận hơn cả là người ta dạy cho các em biết bao môn học, biết bao kiến thức mà chẳng dạy lấy một chút về cách ứng xử khi gặp thất bại, cách giải quyết khi gặp một vấn đề rắc rối.

Tôi tức giận vì sự chông chênh trong nội dung giáo dục hiện tại và tức giận vì sự bất lực của chính mình trước cái chết của các em.

- Theo quan điểm của một chuyên gia tâm lý, nguyên nhân vì đâu mà các em học sinh này lại có những hành động bột phát như thế?

Quyết định đi tìm cái chết của các em là cộng hưởng của 4 cái thiếu: thiếu cân bằng trong tâm lý lứa tuổi – thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc – thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề - thiếu chỗ dựa từ thầy cô, cha mẹ.

Ở độ tuổi trẻ trung, hưng phấn trong thần kinh rất mạnh, đôi khi lấn át cả quá trình ức chế nên bạn trẻ dễ mất kiểm soát bản thân và có hành động khó ngờ.

Hơn nữa, nếu không biết quản lý cảm xúc, không biết tự giải tỏa và vượt qua áp lực, cảm xúc tiêu cực sẽ lấn át hết cả lý trí và ý chí trong con người, làm họ yếu mềm đi và dẫn tới gục ngã.

Thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề, các em dễ cảm thấy cùng đường và chìm vào sự căng thẳng trong khi còn rất nhiều cách để giải quyết. Nếu có cha mẹ, thầy cô làm chỗ dựa, hẳn các em đã không dễ dàng gục ngã một cách cô đơn như vậy.

- Phải chăng nhiều phụ huynh đang mải miết đi kiếm tiền và phó mặc việc giáo dục cho nhà trường, cho gia sư và thậm chí là cả ô sin nên các em học sinh đã thiếu mất sự giáo dục từ chính gia đình?

 
Hãy biết rằng cuộc sống này có thoải mái hay không là do ở cách nghĩ của chính bạn mà thôi.

Đừng vội chết khi bạn chưa kịp sống, đừng vội bó tay khi chưa kịp cố gắng hết mình.

Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu Rễ chắc thì cây sẽ vững. Gia đình mà chắc thì con trẻ khó mà gục đổ một cách dễ dàng. Hầu hết các trường hợp tự tử, cha mẹ đều cho biết họ “không ngờ”.

Thực ra để đi đến quyết định tự tử, người ta ít nhiều cũng có những đắn đo, đấu tranh nội tâm. Nếu quan tâm đến con cái một chút, ông bố bà mẹ - người đã nuôi con mấy chục năm trời - không quá khó để nhận ra cái nét buồn trong mắt của con, cái thở dài hay cái im lặng bất thường nơi đứa con mình.

Tuổi mới lớn đã bắt đầu có khả năng tự định đoạt mạng sống của mình, nhưng các em chưa đủ chín chắn để làm chủ khả năng đó.

Cha mẹ nên bên cạnh để chống đỡ cho em những bước đi đầu tiên vào đời, là nhà tư vấn cho các em, hướng dẫn các em biết cách xử lý khi gặp khó khăn, bế tắc.

- Trong những cái chết thương tâm của các em học sinh, phần lớn là các nữ sinh và là những em học sinh ngoan, học khá giỏi? Anh có lý giải gì về điều này?

Con gái rất nhạy cảm nên thường dễ bị tổn thương và có suy nghĩ về cái chết nhiều hơn con trai, mặc dù tỉ lệ tự tử thành công ở con trai cao gấp nhiều lần con gái.

Ngoài ra, những em ngoan thường rất dễ vướng vào mặc cảm tội lỗi, nên chỉ cần một lời la mắng, xúc phạm của người lớn thôi cũng đủ để các em nhảy lầu tự tử.

Các em học giỏi thì thường hay tự kỳ vọng quá cao, khi phát bài thi điểm kém hay thi trượt đại học, các em dễ hụt hẫng so với kỳ vọng của mình.

Bản thân cô nữ sinh Thiên Y (THPT Trần Kỳ Phong, Quảng Ngãi) sau sự việc cũng đã nhận ra hành động tự tử của mình là dại dột

- Khi gặp bế tắc, thay vì tìm đến cái chết, các bạn trẻ nên làm gì?

Trên đời này không có sự bế tắc, chỉ có con người nghĩ mình bế tắc mà thôi. Nếu một mình em không tự giải quyết được, hãy tìm đến sự trợ giúp từ người khác.

Ngoài ra, khi sự cố (mất tiền, phạm lỗi) hay thất bại (điểm kém, thi hỏng), em nên nhớ rằng: 600 nghìn đồng thì không quý bằng mạng sống của em, cha mẹ rất thương các em.

Trên đời này không ai là hoàn hảo cả, đó là lý do vì sao bút chì có tẩy. Trong đời ta không dễ dãi nhưng đôi lúc cũng cần biết tự bao dung với chính mình.

Hãy hiểu rằng, thất bại không có nghĩa là bạn quá tồi tệ, mà là bạn chưa giỏi mà thôi. Gặp sự cố không phải là bạn sẽ cùng đường, mà là bạn cần phải tìm một con đường khác.

- Qua những sự việc đau lòng này, anh có lời khuyên gì đối với các bạn trẻ đang độ tuổi phát triển tâm sinh lý mạnh mẽ?

Tự tử lúc còn tuổi xuân là bất hiếu. Đi tìm đến cái chết vì những lý do không đâu là biểu hiện của sự hèn nhát, là trốn tránh. Cúi đầu trước thất bại là thiếu bản lĩnh.

Có rất nhiều tấm gương trong xã hội mà bạn và tôi có thể đã gặp ở đâu đó, họ còn có những giai đoạn khủng hoảng hơn nhiều cả về thể xác lẫn tinh thần. Nhưng bằng bản lĩnh dám đối đầu và nghị lực vươn lên, họ đã đứng dậy từ trong vũng bùn và sống tốt hơn cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho xã hội.

Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống. Hãy biết rằng cuộc sống này có thoải mái hay không là do ở cách nghĩ của chính bạn mà thôi. Đừng vội chết khi bạn chưa kịp sống, đừng vội bó tay khi chưa kịp cố gắng hết mình.

Trí tuệ con người trưởng thành trong tĩnh lặng, còn tính cách trưởng thành trong bão táp... Bởi thế nên, hãy cảm ơn đời khi mang bão táp đến với ta!

Xin cảm ơn anh!

Phạm Thịnh (thực hiện)