Onderwijsinstellingen geven studenten verkeerde voorlichting over het baanperspectief na een opleiding. Dat blijkt uit onderzoek van televisieprogramma De Monitor (KRO-NCRV).

Vooral bij de opleidingen Psychologie en Orthopedagogie worden meer studenten opgeleid dan dat er plaatsen zijn op de arbeidsmarkt. Om toch aan de bak te komen, moeten afgestudeerden onbetaalde werkervaringsplekken aangrijpen of werken onder niveau, in de hoop om een baan op niveau te kunnen krijgen.

Studiebijsluiter

Sinds 2014 moeten onderwijsinstellingen verplicht betrouwbare informatie geven over het baanperspectief. Deze ‘studiebijsluiters’ zijn ingevoerd om te voorkomen dat scholieren een studiekeuze maken die tot werkloosheid of verdringing leidt. 

Lees ook: Dit kost een studerend kind ieder jaar

De cijfers die opleidingen op hun website plaatsen, bieden echter een vertekend beeld. Zo zou 86 procent van de afgestudeerde psychologen na anderhalf jaar een baan vinden, maar uit het onderzoek blijkt dat het echte percentage 55 procent zou moeten zijn.

Schokkend

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) noemen de bevindingen ‘schokkend’. „Studenten nemen tijdens hun studiekeuze steeds vaker de baankans mee. Daarom moet de student goed en juist worden geïnformeerd”, aldus Simon Theeuwes, bestuurslid bij het ISO.

Volgens de LSVb ligt het probleem in het bekostigingssysteem. Universiteiten en hogescholen krijgen namelijk per student geld van de overheid. „Onderwijsinstellingen hebben er een financieel belang bij om zo veel mogelijk studenten op te leiden, ook al is daar geen plek voor op de arbeidsmarkt”, aldus voorzitter Stefan Wirken.

Onacceptabel

Een tweede oorzaak is dat bij het vaststellen van de arbeidskansen alle banen worden meegenomen vanaf ten minste twaalf uur per week, ongeacht het salaris. Het gaat dus niet om het aantal fulltime werkenden dat een baan heeft gevonden die aansluit aan de opleiding, iets waar een student vermoedelijk wel van uit gaat.

Volgens Mohammed Mohandis (PvdA) is het onacceptabel dat studenten verkeerd worden voorgelicht. „Als student moet je kunnen vertrouwen op de cijfers die gegeven worden, zodat zij weten waar ze aan beginnen”, aldus het Kamerlid. Pieter Duisenberg (VVD): „De arbeidsmarktinformatie voor studiekeuze is cruciaal, maar dan moet het natuurlijk wel kloppen.”

Onderzoek

Politici en studentenvakbonden pleiten dan ook voor een onafhankelijk onderzoek naar het arbeidsperspectief van studies. Het ISO wil bovendien dat opleidingen structureel worden getoetst op doelmatigheid. 

Minister Jet Bussemaker (Onderwijs) heeft de verkeerde voorstelling van zaken erkend in een interview met het tv-programma.

De uitzending van De Monitor is zondag om 22.35 uur op NPO 2. 

Studiebijsluiter van de opleiding Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen