Kiedy syszymy o sukcesach profesjonalnych sportowcw, niemal zawsze w tle pojawia si informacja o wsppracy z psychologiem, o motywacji. Z reszt, kto uprawia sport, ten wie, e wane jest nie tylko przygotowanie fizyczne, a przede wszystkim "gowa". Cho w sporcie dzieci areny zmaga s nieco mniejsze, osignicia nieco sabsze, to emocje towarzyszce zawodnikom s takie same.

Najmodsi bez odpowiedniego nastawienia, nie tylko nie osign sukcesw, kiedy zajm si jedn z dyscyplin, ale w ogle nie zaczn przygody ze sportem.

Krok 1.

Nic lepiej nie zachci ich do aktywnoci fizycznej, ni przykad rodzicw. Jeli doroli aktywnie spdzaj czas wolny, moemy by pewni, e bakcyla zapi te dzieci. Samo wydawanie komend: pograj w pik, id na rower, przy braku ruchu u dorosych nic nie da. Dlaczego?

- Dlatego, e dzieci traktuj sport jako dobr zabaw, to nie ma by przykry obowizek, a sposb na wsplne spdzanie czasu - odpowiada psycholog olimpijska, Katarzyna Selwant * na co dzie wsppracujca rwnie z maymi sportowcami. - Nie wyobraam sobie, eby dziecko chciao na przykad jedzi na rowerze bez opieki, towarzystwa - dodaje.

Na rozbudzenie w dziecku mioci do sportu nie warto czeka. Szczeglnie wane, eby w wieku tak zwanego "zotego rozwoju" (3-7 lat), kiedy w ciele ksztatuj si wszystkie cechy sprawnociowe: nastpuje wzmocnienie mini i koca, dojrzewaj wysze orodki ukadu nerwowego, zapewni maemu czowiekowi jak najwicej ruchu. Takie przygotowanie oglnorozwojowe przyda si potem w kadej dyscyplinie.

Krok 2.

Jeli jestemy ju krok dalej, udao nam si obudzi w dziecku sportow pasj. Chcemy je zapisa na treningi. Przy wyborze dyscypliny nie kierujmy si wasnymi ambicjami! Niektre sporty mog uchodzi za bardziej, inne za mniej prestiowe, ale nie to powinno by argumentem, ktry zaway na decyzji. Do sportu nie wolno zmusza.

Marcin Gortat, lider polskiej kadry, zanim zacz gra koszykwk w wieku 18 lat, trenowa lekkoatletyk, pik non, prbowa te boksu. Ogromn rol w sportowym wychowaniu odegrali jego rodzice, oboje zawodowi sportowcy. - Przykad najlepszych pokazuje, e mona zacz karier sportow od oglnorozwojowych aktywnoci, mie przygody z rnymi dyscyplinami, a dopiero potem wybra t jedyn, w ktrej zostanie si mistrzem. Kiedy nasze dziecko jest modsze, wane, eby mogo sprbowa rnych sportw - mwi psycholog.

Krok 3.

Wykonalimy kolejny krok. Dyscyplina wybrana, dziecko zakochane. Tylko ktry klub wybra? Temu trenerowi dziwnie patrzy z oczu, a tamten za bardzo podnosi gos. To bardzo trudna i wana decyzja, komu powierzymy pod opiek nasze dziecko. Czy na pierwszy rzut oka moemy oceni, czy trener nie okae si psychopat? A czy na pierwszej randce jestemy w stanie powiedzie, e osoba, ktr spotkalimy, jest t jedyn, na cae ycie? Niektrzy mwi, e tak. Zamiast jednak ufa szstemu zmysowi, postawmy na dowiadczenie. Spjrzmy na dorobek sportowy pedagoga, przeledmy karier jego wychowankw. - Patrzmy te na sposb komunikacji trenera z rodzicami i zawodnikami. Jeli on nam odpowiada i jest dla obu stron zrozumiay, istnieje ogromna szansa na owocn wspprac - radzi psycholog olimpijska.

Krok 4.

Dziecko nie moe y bez sportu, trenuje ukochan dyscyplin. Trener wanie uzna, e czas na pierwsze zawody. Jecha z dzieckiem? To zaley od charakteru naszej pociechy. Niektrzy potrzebuj wsparcia najbliszych podczas startw. Inni natomiast wol z wyzwaniem mierzy si samotnie, a obecno rodziny na trybunach wyzwala w nich dodatkow presj wewntrzn.

Istnieje sposb, eby przekona si, jakim typem charakterologicznym jest nasze dziecko. - Raz pojedmy z nim, a nastpnym razem wylijmy go z rodzicami kolegi z klubu lub cioci. Po zawodach may sportowiec stwierdzi, e albo brakowao mu mamy i taty, albo e byo wietnie bez nich. Komunikat wcale nie musi by bezporedni, dlatego suchajmy uwanie - proponuje psycholog

Na pewno, jeli nie potrafimy utrzyma dystansu i wczeniej przejawialimy zadatki na szalonego rodzica, ktry pokrzykuje na sdziego i rywali naszego dziecka a nerwy ma w postronkach, powinnimy zosta w domu, by nie deprymowa i nie zawstydza pociechy. Zawody sportowe to mnstwo emocji, z ktrymi startujcy musi sobie poradzi, wcale nie potrzebuje takich "dodatkw". Koniecznie powinnimy utrzyma dystans, pamita, e to nie my bierzemy udzia w rywalizacji i wynik w sporcie czsto bywa rzecz nieprzewidywaln, bdcym wypadkow wielu czynnikw.

Krok 5.

Czasem si wygrywa i wtedy jest o wiele atwiej, a czasem w sporcie odnosi si rwnie poraki. Jak zareagowa wwczas? Przede wszystkim analiz bdw przeprowadzi dopiero, gdy opadn emocje. Jeli widzimy, e dziecko bardzo przeywa porak, poczekajmy. Tymczasem rozmawiajmy z nim za pomoc pozytywnych komunikatw. - Z poraki moemy nauczy si wicej ni ze zwycistwa. Wane tylko, eby odpowiednio do niej podej. Powiedzmy dziecku, e "jeli przegrywa, to z najlepszymi", przypomnijmy, e kolejne zawody s niedugo i ma szans si poprawi. Dziki nowemu dowiadczeniu, jakim jest przegrana, bdzie mu atwiej nastpnym razem nie popeni tych samych bdw - twierdzi psycholog olimpijska, Katarzyna Selwant.

Jeli dziecko odnioso sukces - zajo miejsce na podium - cieszmy si, celebrujmy, ale jednoczenie uczmy postawy fair. Koniecznie podzikujmy rywalom za wspzawodnictwo.

Krok 6.

Czsto dziecko zdolne pod wpywem sukcesw osiada na laurach. Na treningi chodzi mu si nie chce, bo jest najlepsze, zawody wygrywa. Zwraca mu uwag, na niewaciwe zachowanie, to jak rzuca grochem o cian.

W takiej sytuacji bardzo wane jest zachowanie trenera. Jeli wszystko wygrywamy, to moe mamy postawione niezbyt wymagajce cele w tym sezonie i naleaoby je zmieni? Warto porozmawia z prowadzcym dziecko szkoleniowcem.

Krok 7.

Czasem jednak bywa tak, e przychodzi kryzys trudny do zwalczenia. Po prostu naszemu sportowcowi przestaje mu si chcie. A my zdylimy ju zainwestowa czas, wysiek no i nie ukrywajmy pienidze te. Co robi?

- Przypomnijmy zwycistwa, wskamy korzyci - te towarzyskie, zdrowotne. Przypomnijmy take, e uprawianie tej dyscypliny to wyjazdy na obozy treningowe do ciekawych miejsc - proponuje sposb na motywacj Katarzyna Selwant. Jeli to nie pomoe, powinnimy si zgodzi na przerw. Kady miewa gorszy czas i musi odpocz. - Mali sportowcy, czsto po krtkiej rozce ze sportem zaczynaj tskni za ustabilizowanym rytmem dnia, jaki nadaj treningi - wskazuje psycholog.

Czasem jednak bywa tak, e po prostu "co si wypalio" i powrt do jest niemoliwy. Wwczas naley wykona krok w bok i "przej" do sportu rekreacyjnego. Na pewno nie rezygnowa z aktywnoci fizycznej w ogle.

*Katarzyna Selwant - psycholog olimpijski, nominowany psycholog PKOl, wielokrotna mistrzyni Polski w curlingu. Na co dzie wsppracuje ze sportowcami maymi i duymi.

Jak dobiera obcienia treningowe dzieciom? Z gow - rozmowa z fizjologiem