Pychische klachten nemen af, kosten gering dankzij motiverende technologie
Vele miljoenen mensen hebben in Nederland last van psychische stoornissen zoals depressies en angststoornissen. Deze omvang heeft gevolgen voor de kwaliteit van leven van mensen, maar leidt ook tot enorme kosten. De jaarlijkse kosten voor depressie alleen bedragen al € 3 miljard. Prof. Bohlmeijer, docent en onderzoeker Psychologie aan de UT: “Online zelfhulp (E-health) biedt de beste mogelijkheid om de omvang van psychische stoornissen terug te dringen tegen relatief geringe kosten. Wij pleiten dan ook voor het grootschalig aanbieden van ons wetenschappelijke programma ‘Voluit Leven online’.”

Wetenschappers van de Universiteit Twente deden twee onderzoeken naar een innovatieve E-health toepassing: ‘Voluit Leven online’. Leider van het onderzoek, prof. dr. Bohlmeijer: “De resultaten laten niet alleen zien dat deze E-health toepassing tot een sterke afname van depressieve en angstklachten leidt, maar ook dat deze effecten tot stand kunnen komen zonder begeleiding door professionals dankzij het toepassen van motiverende technieken.”

Voluit Leven online
Voluit Leven online is op dit moment tegen geringe kosten (29 euro) beschikbaar voor alle Nederlanders die worstelen met psychische klachten. De cursus kan ook actief worden aangeboden in de huisartsenpraktijk met lichte ondersteuning (blended care). De onderzoekers benadrukken dat niet iedereen de cursus zonder begeleiding kan doorlopen. De deelnemers aan de onderzoeken waren vooral gemiddeld en hoger opgeleid. De drie onderzoekers van de UT pleiten ervoor om nu snel te investeren in verder wetenschappelijk onderzoek waarbij ook extra aandacht wordt geschonken aan technieken die juist aansluiten bij mensen met een lagere opleiding.

Eerste onderzoek
Aan het eerste onderzoek naar Voluit Leven online namen 236 mensen met depressieve klachten deel. De deelnemers werden verdeeld over drie groepen. De eerste groep kreeg Voluit Leven online, de tweede groep kreeg de opdracht om te schrijven over persoonlijke ervaringen; de derde groep kwam zes maanden op een wachtlijst te staan. Na drie en zes maanden hadden de mensen in de Voluit Leven groep significant minder depressieve en angstklachten dan de mensen op de wachtlijst. In de Voluit Leven groep was bij 53% van de deelnemers sprake van een klinisch significante afname van depressieve klachten na afloop van de interventie. Bij wachtlijstgroep betrof dit 26%. De effecten bleven ook 12 maanden na de start van het onderzoek aanwezig. Voluit Leven online was op korte termijn effectiever dan de expressief schrijven groep. Op langere termijn waren beide interventies even effectief. Alle conclusies van deze studie zijn gepubliceerd in het zojuist verschenen editie van het gezaghebbende British Journal of Psychiatry. De studie werd uitgevoerd door Wendy Pots in het kader van haar promotieonderzoek naar de effecten van ACT.

Tweede onderzoek
Voluit leven online maakt gebruikt van persuasieve of motiverende technieken, een specialiteit van de vakgroep Psychologie, Gezondheid Technologie aan de UT. In Voluit Leven online werd gebruik gemaakt van geautomatiseerde feedback, coaching met geautomatiseerde SMS-berichten, getailorde succesverhalen, interactieve oefeningen en multimedia presentaties en de mogelijkheid om de homepage te personaliseren. Voor deze persuasieve technieken is wetenschappelijk bewijs, zo blijkt uit eerdere studies. Aan een tweede onderzoek namen 239 mensen met depressieve klachten deel. De helft ontving Voluit Leven online met begeleiding door masterstudenten psychologie, de andere helft ontving Voluit Leven online zonder begeleiding. De belangrijkste conclusie van deze studie is dat beide varianten een groot effect op depressieve klachten laten zien en dat de uitval in de variant zonder persoonlijke begeleiding even groot is als de variant met persoonlijke begeleiding. De resultaten van dit promotieonderzoek door Saskia Kelders zijn zojuist verschenen in Behaviour Research Therapy.

Acceptance and commitment therapy (ACT)
Voluit Leven is gebaseerd op acceptance and commitment therapy (ACT), een vorm van cognitieve gedragstherapie. ACT richt zich op het accepteren van negatieve emoties, gevoelens en gedachten en op bewustwording van en leven naar persoonlijke waarden. Onderzoek laat zien dat het niet willen ervaren van negatieve emoties en gedachten een van de belangrijkste oorzaken van psychische stoornissen is. Een voordeel is dat ACT vanuit een positief kader kan worden aangeboden. Dat maakt ACT laagdrempelig en aantrekkelijk. In 2015 gepubliceerd onderzoek door prof. Bohlmeijer laat zien dat Voluit Leven als bibliotherapie niet alleen tot minder klachten leidt maar ook bijdraagt aan het tot bloei komen van mensen.

Het onderzoek van de vakgroep PGT is ondergebracht bij het instituut IGS, Universiteit Twente.

Bron: Universiteit Twente