Wat Vladimir Poetin bezielt, is de VS al sinds 1946 duidelijk: "Achter de neurotische kijk van het Kremlin op de gebeurtenissen in de wereld schuilt het traditionele en instinctieve Russische gevoel van onveiligheid. Oorspronkelijk was dat de onveiligheid van een vreedzaam landbouwend volk dat in leven probeerde te blijven op een enorme, onbeschermde vlakte, in de buurt van strijdlustige nomadenvolken."

Zo schreef George Kennan, de beroemde Amerikaanse historicus en ambassadeur in Moskou, in 1946 in zijn fameuze 'lange telegram' aan Washington. Hij schraapte daarin het ideologische vernis van het regime dat de VS had geholpen Hitler te verslaan, maar dat daarna een angstwekkende onbekende factor was op het wereldtoneel.

Een jaar later gebruikte hij in een artikel voor het eerst het woord 'containment': de taak waar de VS voor stonden was de 'lange-termijn, waakzame indamming van Russische expansieve neigingen'. Daarmee werd Kennan de architect van de Koude Oorlog.

Gevaarlijk spel
Moet het Westen weer zo'n oorlog voeren? Dat is de keuze waarvoor de Amerikaanse president Barack Obama nu staat als gevolg van de crisis in en om Oekraïne.

Volgens sommige haviken in de Senaat (ook die term kan uit de mottenballen) is die oorlog al begonnen, en moet Obama naast verdere economische sancties militaire maatregelen treffen die de Russen echt pijn doen, zoals het alsnog plaatsen van de (officieel tegen Iran gerichte) anti-raketinstallaties in Polen en Tsjechië.

Gevaarlijk spel, vinden daarentegen enkele oude rotten in de Oost-West-diplomatie. In hun kringen wordt al heel lang gewaarschuwd tegen beleid dat de paranoia in Moskou verergert. In 1996 noemde George Kennan (toen 92 jaar oud, hij overleed in 2005) het toetreden van Estland, Letland en Litouwen tot de Navo een "strategische blunder van potentieel episch formaat".

En vorige maand nog waarschuwde voormalig minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger in The Washington Post voor het gevaar van een scherpe confrontatie. Er moet juist naar een vergelijk worden gezocht: "Veel te vaak wordt de Oekraïense kwestie gepresenteerd als een strijd die beslist moet worden: komt Oekraïne bij het Oosten of bij het Westen?"

Logica van de rede
Het afschilderen van de Russische president als iemand die het spoor bijster is, en dus niet te doorgronden, is al even dom, vond Kissinger. "Poetin is een serieuze strateeg - op basis van de Russische geschiedenis. Begrip voor de waarden en psychologie van de VS is niet zijn sterkste kant. Evenmin is begrip voor de Russische geschiedenis en psychologie een sterke kant geweest van de Amerikaanse beleidsmakers."

En dat terwijl die toch in Kennan zo'n goede leermeester hadden: "We moeten hen bestuderen met dezelfde moed, rust, objectiviteit en vastbeslotenheid om niet emotioneel geprovoceerd of uit ons evenwicht gebracht te worden, als waarmee een dokter een ongehoorzaam en onredelijk individu bestudeert." En: "Het regime is niet gevoelig voor de logica van de rede, maar wel voor de logica van kracht." Met dat advies kan ook de huidige Amerikaanse president het doen.