We zullen dit beeld de komende weken vaak te zien krijgen: Olympische winnaars die met een brede grijns en handen of vuisten hoog in de lucht hun triomf gelukzalig vieren. Welke nationaliteit je ook hebt, de taal van de winnaar is universeel. Uit onderzoek blijkt dat een aangeboren kwaliteit in onze psychische samenstelling alle culturele grenzen platwalst en dat we meer doen dan enkel trots tonen.

"We ontdekten dat we ons bij het tonen van triomf anders gedragen dan wanneer we onze trots willen tentoonspreiden. Eerder werden deze twee namelijk over dezelfde kam geschoren. Triomf heeft echter zijn eigen specifieke expressie die automatisch, onmiddellijk en universeel is", stelt David Matsumoto, professor Psychologie aan de universiteit van San Francisco State.

Universeel
In 2008 deed Matsumato al een onderzoek bij Olympische atleten, waaruit bleek dat ook schaamte en trots universeel zijn en ingebakken in de mens. Wat toen nog als trots werd omschreven, blijkt nu echter de specifiekere emotie van triomf te zijn, die nog niet veel onderzocht werd en altijd al gezien werd als een onderdeel van onze trots.

In verschillende studies moesten mensen van uiteenlopende afkomst foto's van winnende atleten beoordelen door er een emotie op te plakken. Zo goed als alle deelnemers bestempelden het beeld van de overwinnaar met zijn handen in de lucht en een gezichtsexpressie tussen een lach, een grijns en een schreeuw, overtuigend als triomf.

Triomf
"Het verschil tussen trots en triomf kan je zien in het gezicht. Iemand die triomfeert na een wedstrijd of een uitdaging heeft in vele gevallen iets agressiefs in zijn expressie. Trotse mensen zullen eerder een zelfvoldaan glimlachje op het gezicht hebben. Terwijl triomf onmiddellijk na het succes komt, is trots eerder iets is dat zelfevaluatie nodig heeft en bijgevolg iets later te zien is", verklaart Matsumoto.

Kijk dus maar eens goed wat er tijdens de Olympische Spelen gebeurt in de eerste vier seconden na een overwinning. Bij eender welke sport zal triomf af te lezen zijn van de gezichten van atleten, los van hun afkomst, cultuur of taal.

(Door: Lynn Formesyn)