Terwijl het feitelijk beter gaat, blijft het collectieve gevoel negatief. Hoe komt dat toch? Het psychologisch jaar, in 10 inzichten.
Dit was 2013: de feiten zeggen dat het beter gaat, de economie aantrekt en wij Nederlanders nog steeds heel gelukkig zijn, een van de gelukkigste landen ter wereld. Toch blijven we klagen, verzetten we ons tegen de minste of geringste wijziging en vinden we alle verandering verslechtering. Hoe dat komt? Dat is allemaal psychologie, want we blijken als mens veel minder gevoelig voor feiten dan voor onze eigen emoties. Onderzoek van je emoties is daarom ook vaak nuttiger dan analyse van de feiten. Een overzicht van de tien belangrijkste psychologische inzichten van het afgelopen jaar.
#1. Risico nemen maakt gelukkiger
Natuurlijk zijn er talloze situaties in het leven waarbij het goed is om het risicogevoel niet te negeren. Maar bij regelmaat is het de moeite waard om het experiment aan te gaan en je nieuwsgierigheid te volgen. De kans dat je geluksgevoel stijgt is groter dan als je nieuwsgierigheid negeert, zo blijkt uit onderzoek.
Lees verder: Neem risico, want geluk is met de nieuwsgierigen
#2. Uit de comfortzone treden stut het zelfvertrouwen
Buiten de comfortzone handelen, iets ondernemen waar je nog niet volledig bekwaam in bent, helpt het zelfvertrouwen te versterken. Uit de comfortzone stappen is overigens wel wat anders dan voortdurend een ‘te grote broek aantrekken’ en net doen of je alles wel even zult fixen.
Lees verder: Hoe ondernemen het zelfvertrouwen versterkt
#3. Het kan altijd met minder managers
De hiërarchie van management lagen trek een zware wissel op het resultaat van elke organisatie. Bij een span of control van 1 manager op 10 medewerkers heeft een organisatie met 10.000 medewerkers 1.111 managers. En dan zijn er weer 111 managers nodig om die managers te managen. Managers zorgen niet voor productiviteit, zegt Gary Hamel. Volgens Hamel zijn managers vooral bezig om te voorkomen dat de organisatie bezwijkt onder de door henzelf gecreëerde complexiteit. Voor sommige bedrijven is deze vaststelling niet aan dovemansoren gericht. Zonder managers blijkt een organisatie ook heel goed te kunnen marcheren, zo blijkt.
Lees verder: Zonder managers werkt het vaak beter
#4. Beslis nooit iets met zijn allen
In 1974 beschreef J.B. Harvey een familie op een saaie hete zondagmiddag. De familieleden besluiten ‘gezamenlijk’ om iets leuks te gaan doen, terwijl niemand er eigenlijk zin in heeft, maar niemand ook de anderen in de steek wil laten. De 'Abilene'- besluitvorming is kenmerkend voor de wijze waarop we in veel bedrijven besluiten genomen worden. Kordaat genomen beslissingen, waar niemand echt in gelooft worden breed gepromoot. Op een simpele wijze zijn zulke besluiten te voorkomen. Het vraagt wel een beetje durf.
Lees verder: Beslis nooit iets met zijn allen
#5. Durf op het werk gerust je emotie te gebruiken
Doe niet zo emotioneel, hoor je vaak, we zijn toch professionals. Wat het een met het ander te maken heeft is mij echter nooit duidelijk geworden. Ook de zogenaamde professionals zijn van vlees en bloed. Ze kunnen denken en handelen, maar zullen vooral voelen. Emoties leiden in 0,3 seconde tot gedrag. Zo snel kan zelfs een professional niet denken. Emotioneel doen hoort dus bij iedere professional. En alleen de besten weten hun emotie ook verstandig in te zetten.
Lees verder: Emotioneel doen maakt productief
#6. Wees liever gemiddeld dan gepassioneerd
Wat ik van passie vind, durf ik nog nauwelijks uit te spreken. Af te lezen aan de reacties op deze column bleek dit thema velen in de ziel te raken. Deze mensen toonden zoveel van hun betrokkenheid, dat ze soms zover gingen dat zij mij graag de adem wilden benemen. Ach, zo was het allemaal niet bedoeld, ik wilde jullie gepassioneerden niet kwetsen. Maar ik heb het toch nog maar eens in het jaaroverzicht gezet: het pleidooi voor een gemiddeld leven.
Lees verder: Passie, kotsziek word ik ervan
#7. Een open office is niet altijd een zegen
Een van mijn klanten heeft een nieuw kantoor betrokken. Mooi? Zeker, prachtige meubels, fraai design en alles goed geregeld. Sommigen genieten van de nieuwe omgeving, de meesten laat het koud, maar er zijn ook medewerkers die nu overwegen een andere baan te zoeken. Wat een hysterische reactie, kun je denken. Voor de meesten van ons is dat een logische gedachte, maar sommigen kunnen bijna niet anders. Werkelijk introverte mensen raken zo verstoord door alle prikkels van buiten, dat ze nauwelijks nog volgens hun eigen kwaliteitsnormen kunnen presteren. Ze vermorsen al hun energie in het weerstaan van de afleiding.
Lees verder: Laat introverte medewerkers schitteren
#8. Een burnout is meestal tijdig te herkennen
Het was me het jaartje wel. Voor de zomervakantie was het al buffelen. En na de zomervakantie was het ook weer in één streep doorgaan. En ook deze week weer, voor de feestdagen, moet er nog heel wat afgerond worden. Nog even een schepje erbovenop zetten dus: alles afronden en alvast de zaken voor begin volgend jaar op orde brengen, dan kun je rustig van een weekje vrije tijd genieten.. Daar was je namelijk wel aan toe. Helaas schiet je concentratie zo nu en dan naar een nulpunt en word je steeds weer afgeleid door de mail, leuke websites en allerlei andere afleiders, maar je houdt nog even vol. Zeg nu zelf, in dat weekje vrij kun je toch helemaal to rust komen en fijn bijtanken? En dat je dan een goede kans loopt dat in januari het vuurtje niet meer wil aanslaan? Tja, zeg niet dat je niet gewaarschuwd was.
Lees verder: Herken tijdig de naderende burnout
#9. Rationele en ervaringsgerichte denkstijlen kunnen elkaar aanvullen
Waar de een zich beroept op ervaring, komt de ander aan met gevoelsargumenten. Het lijken soms wel verschillende diersoorten die elkaars natuurlijke vijanden zijn. Toch kunnen ze veel aan elkaar hebben. De eerste stap is de andere denkstijl te herkennen. Zodra je weet welke denkstijl jezelf hebt en welke denkstijl de ander, kun je de toegevoegde waarde ervan leren waarderen en ermee aan de gang gaan.
Lees verder: Ook opgesloten in je eigen denkstijl?
#10. Goede voornemens laten uitkomen? Stel er vragen over
Sommigen beweren geen goede voornemens meer te maken bij de jaarwisseling. Ze komen toch niet uit. Anderen lopen juist wel het hele jaar met goed voornemens rond. Soms grijpen zij met een milde dosis wanhoop naar een zelfhulpboek. Goede kans dat een van de adviezen daarin is: ‘Deel je plan met anderen’. Dat klinkt immers logisch, je voelt je dan gebonden aan het voornemen. In werkelijkheid helpt dat delen met anderen alleen als die anderen ook vragen durven stellen.
Lees verder: Waarom je goede voornemens niet nakomt
Alle beelden via Flickr.com