Met een spelletje op je smartphone van je verslaving afkomen? Het is binnenkort mogelijk. Marloes Postel, universitair docent Psychologie aan de Universiteit Twente, signaleert dat er behoefte is aan laagdrempelige zorg voor verslaafden. Daarom wordt een al bestaande computertraining waarmee je brein wordt getraind om aangeleerde denkpatronen te doorbreken, omgezet naar een app-versie. Veel verslaafden vinden de stap naar een therapeut te groot, maar dank zij deze app wordt de training eenvoudig toegankelijk voor een grotere groep mensen.
"Online hersenspoelen met een goed doel", zo omschrijft Marloes Postel de app met de naam Breindebaas. Postel is naast haar werk op de UT actief als senior onderzoeker bij Tactus Verslavingszorg. Ze ontving voor de app financiering vanuit het programma Kiem van NWO, dat is gericht op onderzoeksprojecten in samenwerking met de creatieve industrie.
Laagdrempelig
De app is gericht op het veranderen van associaties die verslaafden hebben bij alcohol. Deelnemers krijgen tijdens de training foto's te zien van alcoholische en niet-alcoholische drankjes. Met een swipe-beweging kan de deelnemer de foto's van zichzelf wegschuiven of naar zich toe halen. De niet-alcoholische drankjes mag de deelnemer naar zich toe halen. Zodra er een alcoholisch drankje verschijnt, is de opdracht echter om te foto van zich weg te swipen en dan ziet de deelnemer de foto ook in de verte verdwijnen. Weg met de alcohol dus. Door herhaaldelijk trainen, verandert het reactie- en denkpatroon in het brein.
"Op dit moment wordt veel onderzoek gedaan naar ‘cognitive bias modification' (CBM), een vorm van online therapie die je brein traint om aangeleerde denkpatronen (‘biases') te doorbreken", vertelt Postel. CBM richt zich op deze onbewuste processen waar bij verslaving sprake van is. Als CBM wordt ingezet in de verslavingstherapie, blijkt de kans op terugval een jaar later met ruim tien procent verkleind. In Duitsland is dit al aangetoond.
Traditionele verslavingsbehandeling bestaat uit cognitieve gedragstherapie, waar juist de nadruk ligt op bewuste processen en het doorbreken van aangeleerde denkpatronen. Zowel bewuste als onbewuste processen spelen echter een rol bij het in stand houden van een verslaving. Aandacht voor beide zal daarom ook het meest effectief zijn. Voor verslaafden die de drempel om naar een therapeut te gaan te hoog vinden, biedt de app een makkelijk, laagdrempelig alternatief doordat ze deze ‘biases' zelf onbewust afleren."
Postel krijgt hulp van appdesigners en zet met de omzet naar de app een grote stap voorwaarts.
Marloes Postel
Marloes Postel is als universitair docent werkzaam bij de vakgroep Psychologie, Gezondheid en Technologie (onderzoeksinstituut IGS, faculteit BMS) van de UT. Ook werkt ze als senior onderzoeker op de afdeling Internetbehandeling van Tactus Verslavingszorg. Ze promoveerde in 2011 op het proefschrift ‘Well Connected. Web-based Treatment for Problem Drinkers'. Haar expertise ligt op het gebied van e-health en online interventies binnen de geestelijke gezondheidszorg.